Điều ước quốc tế, thoả thuận quốc tế và các tuyên bố, trao đổi thống nhất của lãnh đạo chủ chốt với đối tác nước ngoài (gọi chung là "cam kết quốc tế") là kết quả của hoạt động đối ngoại và công cụ quan trọng để mở rộng, tăng cường quan hệ với các nước và đối tác, tham gia sâu rộng vào tiến trình hội nhập quốc tế, khu vực, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển của đất nước, nâng cao vị thế, uy tín quốc tế của Việt Nam. Tuy nhiên, công tác ký kết, thực hiện các cam kết quốc tế thời gian qua còn bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực tiếp tục chuyển biến nhanh, phức tạp, đặt ra thách thức và cơ hội đan xen, để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác ký kết, thực hiện cam kết quốc tế, Ban Bí thư yêu cầu các cấp uỷ, tổ chức đảng tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm sau:
1. Các cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên tiếp tục nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc ký kết, thực hiện hiệu quả các cam kết quốc tế đối với sự phát triển, vị thế, uy tín của đất nước; xác định đây là nhiệm vụ quan trọng trong tổng thể chủ trương, đường lối đối ngoại, hội nhập quốc tế của Đảng ta, góp phần tăng cường sức mạnh tổng hợp của quốc gia.
Các cấp uỷ lãnh đạo toàn diện thông qua việc định hướng chủ trương, chính sách, chịu trách nhiệm chính về nội dung, tính hiệu quả, khả thi của các cam kết quốc tế thuộc lĩnh vực, phạm vi quản lý của ban, bộ, ngành, địa phương; chỉ đạo việc xử lý hoặc đề xuất với cấp có thẩm quyền để giải quyết dứt điểm các vấn đề vướng mắc, phát sinh. Xoá bỏ tư duy lấy số lượng thay cho chất lượng, coi trọng hình thức hơn nội dung; không ký kết các cam kết quốc tế không thiết thực, không khả thi.
2. Đẩy mạnh công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, đôn đốc hoạt động ký kết, thực hiện cam kết quốc tế, bảo đảm tuân thủ các chủ trương, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc; góp phần đưa quan hệ của Việt Nam với các nước và đối tác đi vào chiều sâu, thực chất, củng cố môi trường hoà bình, ổn định, hợp tác và phát triển; tranh thủ các xu hướng phát triển mới, nâng cao khả năng ứng phó các vấn đề đang nổi lên; chủ động tham gia xây dựng trật tự quốc tế công bằng, dân chủ, tiến bộ, phù hợp với lợi ích của Việt Nam. Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả chế độ báo cáo; thiết lập cơ chế phù hợp để rà soát, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, đôn đốc hoạt động ký kết, thực hiện các cam kết quốc tế.
Kiên quyết đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động về chủ trương ký kết, thực hiện cam kết quốc tế; ngăn chặn các âm mưu, hoạt động lợi dụng cam kết quốc tế để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc và đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước. Đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền và phổ biến nội dung các cam kết quốc tế, hướng tới các đối tượng thụ hưởng hoặc chịu tác động; bảo đảm thực chất, hiệu quả.
3. Rà soát, hoàn thiện các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, cải tiến quy trình để tạo điều kiện thuận lợi cho việc ký kết, thực hiện cam kết quốc tế; tăng cường quản lý nhà nước, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tinh giản thủ tục hành chính để tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế trong công tác ký kết, thực hiện cam kết quốc tế; bảo đảm hiệu quả của việc đánh giá tác động, tính tương thích giữa các cam kết quốc tế và pháp luật trong nước; thiết lập cơ chế tham khảo ý kiến, tiếp nhận phản hồi về các khó khăn, vướng mắc của các đối tượng thụ hưởng hoặc chịu tác động (nhất là doanh nghiệp, người dân), chuyên gia, học giả và các tổ chức xã hội.
4. Nâng cao trách nhiệm, tinh thần chủ động của cơ quan chủ trì trong việc lập kế hoạch đàm phán, ký, triển khai cam kết quốc tế với lộ trình cụ thể, đặc biệt trong các hoạt động đối ngoại cấp cao, tạo chuyển biến thực chất, rõ nét trong công tác đề xuất ký kết, thực hiện cam kết quốc tế. Cụ thể hoá các cam kết quốc tế được ghi nhận trong các tuyên bố, trao đổi thống nhất của lãnh đạo chủ chốt với đối tác nước ngoài vào các chương trình hành động, kế hoạch công tác của các ban, bộ, ngành, địa phương hoặc vào các điều ước quốc tế, thoả thuận quốc tế.
Các ban, bộ, ngành, địa phương chủ động rà soát các cam kết quốc tế đã có thuộc phạm vi, lĩnh vực phụ trách, đánh giá những mặt đã làm được, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và xác định giải pháp khắc phục, nâng cao hiệu quả thực thi; tăng cường phối hợp để triển khai công tác ký kết, thực hiện cam kết quốc tế hiệu quả, tránh trùng lặp, chồng chéo. Thành lập các nhóm, tổ công tác liên ngành phù hợp với tình hình thực tế để triển khai các công việc có tính chất đa ngành, đa lĩnh vực. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, dự báo chiến lược về các xu hướng lớn trên thế giới, khu vực, đặc biệt trong các lĩnh vực ưu tiên của đất nước; kịp thời tham mưu, đề xuất chủ trương ký kết, phát huy vai trò dẫn dắt trong việc xây dựng các cam kết quốc tế mới phù hợp với khả năng, điều kiện cụ thể của đất nước; phát hiện, ngăn ngừa và xử lý thoả đáng từ sớm các vấn đề phát sinh, vướng mắc, khó khăn, khiếu nại liên quan đến việc thực hiện các cam kết quốc tế.
Tích cực, chủ động trong việc thúc đẩy thực hiện các cam kết quốc tế nhiều bên tại các cơ chế, diễn đàn quốc tế, khu vực; trong việc tham gia xây dựng các quy định, chuẩn mực về các vấn đề mới nổi phù hợp với lợi ích của đất nước trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên hợp quốc.
5. Bố trí, bảo đảm nguồn lực cần thiết, phù hợp cho công tác ký kết, thực hiện cam kết quốc tế; sử dụng hiệu quả các quỹ, hỗ trợ quốc tế, sự đóng góp của doanh nghiệp trên cơ sở tuân thủ các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ chuyên gia, cán bộ có bản lĩnh, phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, vững vàng về năng lực chuyên môn, chuyên sâu về luật pháp quốc tế, kinh tế quốc tế, quan hệ quốc tế và các lĩnh vực chuyên ngành. Huy động sự tham gia phù hợp của các chuyên gia, nhà khoa học trong quá trình nghiên cứu, tham mưu, đề xuất ký kết, thực hiện các cam kết quốc tế phức tạp, có tác động lớn, đan xen trên nhiều lĩnh vực.
6. Thúc đẩy hợp tác quốc tế trong việc thực thi các cam kết quốc tế. Tranh thủ tri thức và kinh nghiệm quốc tế; lựa chọn và tích cực tham gia các tổ chức, diễn đàn xây dựng pháp luật, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, môi trường, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, không gian mạng… để kịp thời cập nhật các quy định, chuẩn mực quốc tế mới, tiếp thu chọn lọc cách làm hay, phù hợp với thực tiễn của đất nước; nghiên cứu xây dựng bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả thực thi cam kết quốc tế.
Thúc đẩy các đối tác thực hiện đầy đủ, thiện chí và hiệu quả các cam kết quốc tế, qua đó củng cố quan hệ hợp tác, đồng thời tận dụng tối đa các lợi ích từ các cam kết quốc tế và các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển đất nước. Tận dụng các cơ chế hợp tác song phương và đa phương để xử lý các vướng mắc, vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện các cam kết quốc tế.
7. Ứng dụng khoa học, công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác quản lý, theo dõi, thống kê tình hình thực hiện các cam kết quốc tế và đánh giá tính tương thích giữa các cam kết quốc tế với pháp luật trong nước. Thực hiện tốt công tác lưu trữ, hệ thống hoá thông qua việc xây dựng cơ sở dữ liệu về các cam kết quốc tế; bảo đảm tính đồng bộ, nhất quán trong việc triển khai các cam kết quốc tế liên quan đến nhiều ngành, địa phương, tránh chồng chéo, lãng phí nguồn lực.
8. Tổ chức thực hiện
- Các tỉnh uỷ, thành uỷ, các ban đảng, đảng uỷ trực thuộc Trung ương tổ chức quán triệt Chỉ thị; chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, đôn đốc, đánh giá việc thực hiện Chỉ thị trong phạm vi chức trách được giao của cơ quan, địa phương.
- Đảng uỷ Quốc hội và Đảng uỷ Chính phủ phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thiện pháp luật về ký kết, thực hiện các cam kết quốc tế; tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát theo quy định.
- Đảng uỷ Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng chương trình hành động triển khai Chỉ thị.
- Đảng uỷ Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện Chỉ thị và định kỳ báo cáo Ban Bí thư kết quả thực hiện; tiến hành sơ kết, tổng kết Chỉ thị theo quy định.
Tải Chỉ thị số 56-CT/TW tại đây
