Trung tướng Lê Văn Dũng
Bí thư Trung ương Đảng
Chủ nhiệm Tổng cục chính trị
Tư tưởng Hồ Chí Minh về chiến tranh nhân dân, quốc phòng toàn dân rất coi trọng nhân tố chính trị, tinh thần, Người đặt lên hàng đầu việc xây dựng nền tảng chính trị vững mạnh cho phong trào "toàn dân đánh giặc giữ nước". Tư tưởng đó khi bước vào xây dựng lực lượng vũ trang (LLVT) nhân dân, Quân đội nhân dân (QĐND) thì coi việc xây dựng lực lượng này vững mạnh về chính trị là cơ sở cho mọi mặt xây dựng khác. Sự coi trọng xây dựng về chính trị đối với một QĐND mới ra đời lúc đó đã được cô đọng vào phương châm "chính trị trọng hơn quân sự" trong Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân của Bác. Rồi trải qua các cuộc kháng chiến cứu nước và chiến tranh bảo vệ Tổ quốc cho đến ngày nay, quân đội ta đã trưởng thành nhanh chóng thành một QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Tư tưởng coi trọng xây dựng quân đội về chính trị của Bác đã được khẳng định trong một nguyên tắc là, phải xây dựng sức mạnh toàn điện của quân đội nhưng phải lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở. Lịch sử hơn nửa thế kỷ xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của quân đội ta đã chứng minh sự đúng đắn của nguyên tắc đó. Người luôn chăm lo, bồi dưỡng, rèn luyện cho đội ngũ cán bộ quân đội cả về đạo đức, năng lực, chính trị, quân sự, lý luận chủ nghĩa Mác - Lê-nin, đường lối, chính sách của Đảng... mà nổi bật trước hết và trên hết là phẩm chất chính trị, là bản lĩnh chính trị của người cán bộ, đảng viên trong lực lượng vũ trang nhân dân. Bởi lẽ cán bộ trong quân đội cách mạng dù công tác ở ngành nào: quân sự, chính trị, hậu cần kỹ thuật hay chuyên môn nghiệp vụ... đều là cán bộ của Đảng, nên trước hết phải có lập trường bản lĩnh chính trị vững vàng. Người khẳng định tiêu chuẩn số một của người cách mạng là quyết tâm suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng. Người coi đó là phẩm chất chính trị cơ bản nhất, là điều chủ yếu nhất trong đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên.
Bản lĩnh chính trị là biểu hiện tổng hợp cả phẩm chất và năng lực, thể hiện ở việc xử lý những diễn biến phức tạp trong thực tiễn đặt ra đúng với quan điểm, đường lối của Đảng và kết quả hoàn thành nhiệm vụ được giao. Bác thường căn dặn cán bộ chính trị - quân sự, chuyên môn nghiệp vụ "Phải cố gắng học tập về mọi mặt chính trị, quân sự. Phải học tập chính trị, quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại" . Và "Riêng về các chú chính trị biểu hiện ra trong lúc đánh giặc. Học chính cương, chính sách rồi thì phải thực hiện, nếu thuộc lòng mà không biết đánh giặc thì vô dụng" .
Trong mỗi chiến dịch, mỗi trận đánh, khi nói chuyện thân mật với cán bộ, chiến sĩ hay trong những bức thư, bức điện Bác thường nhắc nhở cán bộ, chiến sĩ phải thấm nhuần nhiệm vụ quân sự, chính trị quan trọng của quân đội trong thời điểm lịch sử đó, truyền đến cho mọi người niềm tin, quyết tâm và ý thức khắc phục khó khăn, ngăn ngừa những lệch lạc về chính trị, tư tưởng có thể xảy ra.
Người luôn luôn đòi hỏi hoạt động quân sự của LLVT nhân dân, QĐND phải đi đúng đường lối chính trị của Đảng. Trong đánh giặc, chỉ có thể coi là thực sự giành được thắng lợi nếu đạt được những mục đích chính trị đã đặt ra. Người dạy "Bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và dân quân du kích không nên chỉ biết đánh, biết đánh là cái tốt, nhưng chỉ biết đánh mà coi nhẹ chính trị, kinh tế, tuyên truyền giáo dục nhân dân tức là chỉ biết có một mặt vì đánh giặc không thể tách rời được với chính trị và kinh tế" . Trong mỗi chiến dịch và trận chiến đấu, bản lĩnh chính trị của người cán bộ QĐND như Bác Hồ đã dạy, là phải vững vàng, quyết tâm trong mọi hoàn cảnh: quyết tâm tiêu diệt địch, quyết tâm giữ vững chính sách, quyết tâm giành nhiều thắng lợi.
Cán bộ chỉ huy, cán bộ khoa học kỹ thuật và chuyên môn nghiệp vụ, có nhận thức chính trị sâu sắc, có bản lĩnh chính trị vững vàng thì không rơi vào quân sự đơn thuần, chuyên môn nghiệp vụ đơn thuần mà luôn luôn giữ vững quan điểm quân sự phục tùng đường lối chính trị. Biết giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa cá nhân và tập thể, giữa cá nhân với quần chúng đông đảo; quan tâm đến công tác đảng, công tác chính trị ở đơn vị, xây dựng đảng bộ trong sạch, vững mạnh, làm tốt công tác lãnh đạo giáo dục quần chúng và chăm lo đời sống chiến sĩ.
Sự vững vàng về chính trị của cán bộ QĐND không phải là một cái gì trừu tượng, nó thể hiện ở chính ngay sự nhạy bén về chính trị. Trước mỗi tình hình cụ thể, người cán bộ phải biết tỏ rõ thái độ, tỏ rõ chính kiến, ủng hộ cái đúng, phê phán cái sai, không dao động, ngả nghiêng, không "ba phải". Bác luôn phê phán những cán bộ "nghe những lời bình luận không đúng cũng làm thinh, không biện bác. Thậm chí nghe những lời phản cách mạng cũng không báo cáo cho cấp trên biết. Ai nói sao, ai làm gì cũng mặc kệ" . Người thường nhắc nhở cán bộ phải nắm vững thực chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lê-nin để đủ bản lĩnh, phương pháp xử trí đúng đối với công việc và đối với con người trong mọi hoàn cảnh phức tạp, khó khăn. Người nói "Công việc cách mạng là nghìn đIều muôn loại phức tạp, khó khăn. Để cân nhắc mọi hoàn cảnh phức tạp, nhìn rõ các mâu thuẫn để giải quyết đúng các vấn đề thì chúng ta phải cố gắng học tập lý luận Mác - Lê-nin. Có học tập lý luận Mác - Lê-nin mới củng cố được đạo đức cách mạng, giữ vững lập trường, nâng cao sự hiểu biết và trình độ chính trị, mới làm tốt công tác Đảng giao phó cho mình" .
Trong bối cảnh đấu tranh dân tộc và đấu tranh giai cấp hiện nay, đòi hỏi quân đội ta phải coi trọng hơn bao giờ hết việc xây dựng quân đội về chính trị, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định, củng cố vững chắc nội bộ. Đồng thời tham gia tích cực vào việc đấu tranh trên mặt trận chính trị - tư tưởng chống lại những quan điểm, tư tưởng thù địch, sai trái, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ Cương lĩnh, đường lối của Đảng. Chưa bao giờ chức năng đội quân công tác của quân đội ta lại đang đặt ra những yêu cầu mới, rất cao đối với cán bộ và chiến sĩ ta như hiện nay.
Đối với nước ta, các thế lực thù địch đang thực hiện chiến lược "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ đặc biệt lĩnh vực văn hóa, tư tưởng. Có sự tiếp tay của những người cơ hội, bất mãn... họ đang truyền bá tư tưởng sùng bái kinh tế thị trường TBCN, ca ngợi CNTB như là một chế độ vĩnh hằng đầy sức sống; phê phán chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; phủ định chế độ XHCN; đề cao nền dân chủ đại nghị tư sản, chế độ đa nguyên, đa đảng, phê phán sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, coi đó là độc tài, là Đảng trị; đề cao chủ nghĩa tự do, chủ nghĩa thực dụng, truyền bá, du nhập những tiêu cực trong lối sống của xã hội phương Tây; phê phán ta vi phạm tự do, dân chủ, nhân quyền, tôn giáo. Trên lĩnh vực tư tưởng quân sự, các thế lực thù địch đang tác động và truyền bá một huyền thoại về "sức mạnh quân sự mới", hòng gieo rắc tư tưởng thất bại chủ nghĩa, rằng: xây dựng CNXH cũng khó thành công, mà chiến tranh bảo vệ Tổ quốc có xảy ra cũng khó thắng lợi. Cho nên có thể nói mặt trận chính trị, tư tưởng đang trở thành mặt trận chủ yếu của đấu tranh dân tộc, đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện nay.
Để xây dựng QĐND vững mạnh về chính trị, xây dựng lập trường bản lĩnh chính trị vững vàng cho đội ngũ cán bộ QĐND trước yêu cầu mới, trước hết chúng ta phải bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng và cũng là của quân đội ta. Song ngày nay muốn bảo vệ được chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh thì phải phát triển lý luận đó, kết hợp với tổng kết những thực tiễn mới, có những khái quát mới về lý luận có thể giải thích một cách có sức thuyết phục những thực tế xã hội phức tạp mới nảy sinh, hướng dẫn hành động cách mạng của quần chúng tham gia đấu tranh chống lại những quan điểm, tư tưởng thù địch, sai trái và những biểu hiện tiêu cực xã hội, nêu cao tinh thần và ý thức trách nhiệm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, góp phần giữ vững ổn định chính trị-xã hội của đất nước. Đó vừa là công tác lý luận khoa học, đó cũng vừa là công tác tư tưởng hiện nay. Vì vậy, cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, cán bộ các cơ quan, đơn vị, địa phương phải vừa là chiến sĩ kiên cường trên mặt trận tư tưởng, đồng thời phải có trình độ lý luận khoa học. Chỉ có như vậy việc xây dựng quân đội về chính trị và xây dựng lập trường, bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ QĐND mới có chất lượng và hiệu quả, góp phần đánh bại mọi kẻ thù trên mặt trận tư tưởng, lý luận.
Phải tiếp tục nghiên cứu học tập nhận thức sâu sắc nguồn gốc, vai trò, nội dung giá trị của tư tưởng Hồ Chí Minh. Kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời tích cực tuyên truyền, giáo dục làm cho chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh ngày càng giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần, tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ và của nhân dân ta, xã hội ta. Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, tự giác của mọi cán bộ, đảng viên trong việc vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh để giải quyết những vấn đề thực tiễn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chính trị, gắn với cương vị, chức trách của mỗi người, dấy lên phong trào rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng theo gương Bác Hồ vĩ đại, đẩy lùi những biểu hiện tiêu cực, suy thoái về đạo đức, lối sống. Cần nghiên cứu giáo dục, tuyên truyền một cách cơ bản, toàn diện, hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh trong mọi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ, nhưng phải sát hợp với đặc điểm từng đối tượng, gắn với thực tiễn, với quá trình thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị, địa phương, từng tổ chức Đảng. Kết hợp nâng cao nhận thức với rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống của mỗi người. Phát huy trách nhiệm và tính năng động sáng tạo, góp phần cụ thể hóa và vận dụng sáng tạo đường lối, chính sách của Đảng trên tinh thần đổi mới tư duy và đổi mới phong cách làm việc, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Có quan điểm, thái độ hành động đúng trước những diễn biến phức tạp của tình hình: không giảm lòng tin, không dao động, biết phân biệt đúng, sai, đề cao tính Đảng, ý thức bảo vệ Đảng... Nêu cao ý thức đấu tranh phê bình, tự phê bình để giữ vững đường lối, chủ trương đúng đắn của Đảng, giữ vững nguyên tắc tổ chức, nguyên tắc sinh hoạt của Đảng, giữ vững kỷ luật quân đội. Điều đó cũng thể hiện rõ bản lĩnh chính trị vững vàng và phẩm chất đạo đức cách mạng của QĐND.
Bác thường căn dặn cán bộ quân đội ta rằng "Mỗi người chỉ huy về quân sự cũng như về chính trị, phải làm kiểu mẫu, phải giữ đúng đạo đức của người quân nhân cách mạng". Đạo đức đó thể hiện ở người cán bộ quân đội là dù ở cương vị nào cũng phải có tinh thần phụ trách, thành tâm phụ trách, dũng cảm phụ trách. Khi đã có quyết định chính xác thì phải quyết tâm thực hiện, dù khó khăn đến mấy cũng phải tìm mọi cách để cho quyết định được thực hiện. Bác thường nói "Quyết tâm không phải ở hội trường, ở lời nói, mà phải quyết tâm trong công tác, trong hành động... quyết tâm phản đối tất cả những hành động tiêu cực lung lay, ích kỷ và báo cáo láo. Phải quyết tâm chiến đấu, quyết tâm chịu khổ, chịu khó, quyết tâm khắc phục khó khăn, quyết tâm chấp hành chính sách của Trung ương và Chính phủ. Nghĩa là trong thái độ, trong tư tưởng, trong hành động, trong chiến đấu, bất kỳ một việc lớn hay việc nhỏ đều phải có quyết tâm làm cho bằng được" .
Trong sự nghiệp đổi mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN, thực hiện mục tiêu dân giầu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, chúng ta phải tiếp tục xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ QĐND nâng cao hơn nữa nhận thức chính trị, có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý điều hành của Nhà nước; trung thành với Đảng, với nhân dân, với chế độ, có lý tưởng chiến đấu cao đẹp, cách mạng và khoa học. Tạo sự chuyển biến về nhận thức tư tưởng, nâng cao lòng nhiệt tình cách mạng, ý thức tự lực, tự cường dân tộc. Tạo phong trào quần chúng rộng rãi quyết tâm thi đua thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc và góp phần thực hiện các nhiệm vụ kinh tế-xã hội mà Đại hội Đảng lần IX đề ra. Ngày nay nhân cách "Bộ đội Cụ Hồ" phải được phát triển, bổ sung những phẩm chất mới, đáp ứng những đòi hỏi của giai đoạn mới của cách mạng. Cán bộ, chiến sĩ phải có trình độ giác ngộ sâu sắc về chính trị - tư tưởng, có tri thức văn hóa, khoa học, làm cho trình dộ, năng lực của cán bộ, chiến sĩ ngày càng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của quân đội, của đất nước trong thời kỳ mới./.
Hồ Chí Minh, Về vấn đề quân sự, Nxb ST, HN, 1975,Tr 196. Sách đd, tr.197.
Hồ Chí Minh, Với các lực lượng vũ trang nhân dân, Nxb QĐND, H, 1975, tr.242
Hồ Chí Minh, Về sửa đổi lối làm việc, Nxb ST, HN, 1959, tr.40.
Hồ Chí Minh, Về xây dựng Đảng, Nxb ST, HN, 1980, tr.115.
Hồ Chí Minh, Toàn tập, T.6, Nxb ST, HN, tr.308