(ĐCSVN)- Bảy mươi sáu năm đã trôi qua, kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời tới nay (1930-2006), Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta giành được những kỳ tích vĩ đại: Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà; giải phóng hoàn toàn miền Nam, hoàn thành sự nghiệp thống nhất đất nước;bước đầu đạt được những thành tích quan trọng và có ý nghĩa to lớn trong 20 năm đổi mới đất nước. Những kỳ tích đó gắn liền với việc thường xuyên xây dựng và củng cố Đảng. 

Là người đề xướng, lãnh đạo, đồng thời là người tổ chức thực hiện đường lối đổi mới, trong xu thế hội nhập, toàn cầu hoá, trong sự phát triển như vũ bão của tiến bộ khoa học, kỹ thuật, trong sự biến động hàng ngày, hàng giờ của tình hình chính trị thế giới, thuận lợi có nhiều nhưng, khó khăn thách thức tiềm ẩn cả bên trong, lẫn bên ngoài cũng không phải là ít. Trong bối cảnh như thế này, chỉ có thể giữ vững được vị thế của một Đảng cầm quyền, một Đảng trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, giữ vững được niềm tin, niềm kỳ vọng không chỉ của giai cấp công nhân mà, của toàn dân, của cộng đồng dân tộc thì rõ ràng Đảng cần phải được xây dựng, được củng cố sao cho ngang tầm với trọng trách mà lịch sử và nhân dân trao cho. Muốn vậy, Đảng phải thật sự đổi mới. Đổi mới tư duy, đổi mới tổ chức, đổi mới phương thức lãnh đạo và chỉ đạo, đổi mới phong cách làm việc, phải thật sự coi trọng công tác giáo dục, công tác kiểm tra, công tác đào tạo, thực hành dân chủ rộng rãi và thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ kế cận. 

Trong quá trình chuẩn bị về tư tưởng, chính trị và tổ chức cho sự ra đời của Đảng, căn cứ diễn tiến của phong trào cách mạng vô sản thế giới cũng như, sự đòi hỏi khách quan của thực tiễn cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ khẳng định sự nghiệp cách mạng của nhân dân Việt Nam chỉ có thể thành công khi nó được một chính đảng Mácxít Lênin nít lãnh đạo và Đảng phải vững mạnh. Theo Người "Đảng có vững mạnh thì cách mạng mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy" [1], phải xây dựng Đảng vững về chính trị, tư tưởng, phải lấy Chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng, làm kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng. Người viết: "Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong Đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam. 

Bây giờ học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chủ nghĩa chân chính nhất, cách mạng nhất là chủ nghĩa Lênin"2. Người chỉ rõ: sự vững mạnh về chính trị, tư tưởng của Đảng trước hết và trên hết phải gắn liền với sự vững mạnh về tổ chức, thể hiện ở sự đoàn kết nhất trí trong Đảng. Người dạy:"Đoàn kết là sức mạnh, là then chốt của thành công"3. Người nhấn mạnh sức mạnh của Đảng là ở sự đoàn kết nhất trí. Mỗi cán bộ, Đảng viên phải nâng cao ý thức tổ chức và kỷ luật, nghiêm chỉnh chấp hành đường lối, chính sách của Đảng, tôn trọng nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng. Và nhờ đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc nên Đảng đã đoàn kết tổ chức và lãnh đạo nhân dân hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Trong bản di chúc thiêng liêng, trước hết nói về Đảng, thêm một lần nữa Người căn dặn: "Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình"4, và để làm được điều đó phải: "Thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh thực hành tự phê bình và phê bình... phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau"5. 

Đảng không thể mạnh nếu như, các tổ chức cơ sở của Đảng không mạnh, không tốt. Vì theo Người : "Đảng mạnh là do chi bộ tốt, chi bộ tốt là do Đảng viên tốt" ⁶ và "chi bộ là nền móng của Đảng, chi bộ tốt thì mọi việc sẽ tốt" và như thế "đảng viên phải gương mẫu, làm đúng chính sách, phải thật sự tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân, lắng nghe ý kiến của quần chúng thì mới được dân tin, dân phục, dân yêu. Như vậy là công việc khó khăn mấy cũng làm được"7. 

Là người sáng lập, lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện Đảng ta, trong suốt cuộc đời mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn quan tâm tới công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ, Đảng viên. Bởi: "Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách cho đúng... Vì vậy, cán bộ là cái gốc của mọi việc... Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém"8 . Đảng từ nhân dân mà ra, được nhân dân tin yêu, đùm bọc nên phát triển mạnh mẽ. Ngoài lợi ích của nhân dân và của giai cấp công nhân, Đảng không có lợi ích nào khác. Do vậy, cán bộ, Đảng viên phải thường xuyên nghiên cứu, học tập, rèn luyện, phải hiểu cho thật đúng tư cách của một Đảng chân chính cách mạng. Xét về bản chất: "Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài" và phải rèn luyện tính Đảng mà tính Đảng, theo Người được cấu thành ở ba nội dung chính yếu: "Một là: phải đặt lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên hết; Hai là: việc gì cũng phải điều tra rõ ràng, cẩn thận và phải làm đến nơi đến chốn... Ba là: lý luận và thực hành phải đi đôi với nau. Vì kém tính Đảng mà có những bệnh sau này: bệnh ba hoa, bệnh địa phương, bệnh ham danh vị, bệnh thiếu kỷ luật, bệnh cẩu thả (gặp sao làm vậy), bệnh xa quần chúng, bệnh chủ quan, bệnh hình thức, bệnh ích kỷ, bệnh hủ hoá, bệnh thiếu ngăn nắp, bệnh lười biếng. Mắc phải một bệnh trong 12 bệnh đó tức là hỏng việc"9. 

Để ngăn chặn đến tận gốc những căn bệnh nói trên, Chủ tịch Hồ Chí Minh khuyến cáo: Phải thực hành dân chủ rộng rãi, trong cũng như ngoài Đảng, phải sử dụng có hiệu quả vũ khí đấu tranh tự phê bình và phê bình, phải nâng cao đạo đức cách mạng "cần kiệm, liêm chính, chí công vô tư", phải quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Trong bài viết nhân dịp kỷ niệm lần thứ 39 ngày thành lập Đảng, Người chỉ rõ: "Do cá nhân chủ nghĩa mà ngại gian khổ, khó khăn, sa vào tham ô, hủ hoá, lãng phí, xa hoa. Họ tham danh trục lợi, thích địa vị quyền hành. Họ tự cao tự đại, coi thường tập thể, xem khinh quần chúng, độc đoán chuyên quyền. Họ xa rời quần chúng, xa rời thực tế, mắc bệnh quan liêu, mệnh lệnh. Họ không có tinh thần cố gắng vươn lên, không chịu học tập để tiến bộ. 

Cũng do cá nhân chủ nghĩa mà mất đoàn kết, thiếu tính tổ chức, tính kỷ luật, kém tinh thần trách nhiệm, không chấp hành đúng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, làm hại đến lợi ích của cách mạng, của nhân dân" và Người yêu cầu: "Mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của Đảng, của nhân dân lên trên hết. Phải kiên quyết quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng, bồi dưỡng tư tưởng tập thể, tinh thần đoàn kết, tính tổ chức và kỷ luật. Phải đi sâu đi sát thực tế, gần gũi quần chúng, thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân. Phải cố gắng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ hiểu biết để làm tốt mọi nhiệm vụ"10. 

Phải khẳng định rằng: Dưới sự lãnh đạo, rèn luyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta thật sự mạnh về tư tưởng, tổ chức, phong cách lẫn hành động trong suốt 30 năm kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, cứu nước. Số tổ chức Đảng, đảng viên bị kỷ luật không nhiều. Vậy mà hơn hai thập kỷ trở lại đây, đã có lúc niềm tin đối với Đảng bị giảm sút nghiêm trọng. Sự tê liệt của các tổ chức cơ sở Đảng tuy không phải là phổ biến nhưng cũng không phải là không có nhiều; tình trạng một số không nhỏ cán bộ (kể cả cán bộ cao cấp), đảng viên suy thoái đạo đức lối sống một cách nghiêm trọng, xa rời lý tưởng và có những biểu hiện đa đảng đối lập, đa nguyên chính trị...Trong bài trả lời phỏng vấn "Khuyết điểm chậm được khắc phục sẽ trở thành nguy cơ" đăng trên Tiền phong chủ nhật số ra ngày 12/2/2006, Trợ lý Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, đồng chí Hữu Thọ cho biết: Theo số liệu của cơ quan có thẩm quyền, đến cuối năm 2005, chúng ta đã xử lý kỷ luật 7 uỷ viên Trung ương Đảng (trong số này có 2 người bị toà án xử tù giam); 1 bộ trưởng trong vụ án Lã Thị Kim Oanh; 13 thứ trưởng và người có trách nhiệm tương đương thứ trưởng; 4 bí thư Tỉnh uỷ; 2 chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh; 3 phó bí thư thường trực Tỉnh uỷ và Thành uỷ; 1 nguyên Phó Thủ tướng; 1 nguyên uỷ viên Trung ương; 1 nguyên Bộ trưởng nay lại thêm Đào Đình Bình, nguyên UVTW Đảng, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải, Hoàng Công Hoàn, nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh uỷ Lạng Sơn, Nguyễn Văn Tiến, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh, Đoàn Bá Nhiệm, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, Nguyễn Việt Tiến, nguyên Thứ trưởng thường trực Bộ Giao thông Vận tải. Trước tình hình đó, Đảng đã có nghị quyết chuyên đề - Nghị quyết Trung ương VI (lần hai) về xây dựng và củng cố Đảng. Thế nhưng việc triển khai, thực hiện nghị quyết dường như thiếu kiên quyết, quyết liệt, thiếu kiểm tra chặt chẽ. Trong tác phẩm Nâng cao danh hiệu Đảng Cộng sản, Đảng viên Cộng sản, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng - một trong những học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh cảnh tỉnh: Tôi cho rằng cái ngôi nhà của chúng ta hiện nay đang nhiều rác rưởi và nhơ bẩn, làm cho quần chúng nhân dân phẫn nộ một cách chính đáng. Trong tình hình như vậy, việc chúng ta phải đặt lên hàng đầu là quét cái nhà, quét dọn mọi rác rưởi và dơ bẩn, làm cho nó ngày càng sạch sẽ, có như vậy, chúng ta mới có môi trường và cơ hội thuận lợi để làm tốt công tác khác... Về đạo đức lối sống, phải tập trung vào những khuyết điểm, sai lầm nặng nhất, phổ biến nhất, nổi cộm nhất, nhân dân bất bình và chê trách nhất. Đó là tham nhũng, tư lợi và quan liêu cửa quyền, phiều hà sách nhiễu dân và biết bao ảnh hưởng tiêu cực của nó đang gây ra một cách rộng khắp với những tác hại không lường hết được mà Bác Hồ đã từng nói: Trăm con mắt đều nhìn vào, trăm ngón tay đều chỉ vào. Hoặc: Một dân tộc, một Đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân. 

Chỉ xin nêu một ví dụ nóng bỏng: Vụ án tiêu cực nghiêm trọng ở PMU 18 thuộc Bộ Giao thông Vận tải mà toàn ngành công an đã, đang dồn sức làm sáng rõ đã làm nhức nhối con tim, khối óc của mỗi chúng ta. Dẫu quá trình điều tra vẫn đang tiếp diễn, nhưng với những gì nhận được từ sự phản ánh của các cơ quan thông tấn báo chí, từ Bộ Công an và Bộ Giao thông, đồng chí Phan Diễn, nguyên Uỷ viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thường trực Ban Bí thư không ngần ngại cho rằng: "Qua vụ án, chúng ta thấy được sự suy thoái rất nghiêm trọng về phẩm chất đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ Đảng viên, trong số đó có một số người giữ cương vị cao; sự sơ hở, lỏng lẻo, thiếu sót trong cơ chế quản lý của Nhà nước và những yếu kém trong việc thực hiện các cơ chế, chính sách; thiếu tính chiến đấu của các tổ chức Đảng, Đảng viên ở nhiều cơ quan, đơn vị trực tiếp liên quan rất yếu kém, thậm chí có nơi có thể nói là tê liệt, để hiện tượng tiêu cực, hư hỏng xảy ra đã lâu, chắc chắn có nhiều người biết nhưng không được ngăn chặn kịp thời"11. Vậy là tiêu cực, vi phạm pháp luật, suy thoái đạo đức lối sống, luồn lách, mua quan bán chức, đưa, nhận hối lộ, đánh bạc, cá độ, hám sắc, nhạt nhoà tình đồng chí, ứng xử với nhau theo kiểm xã hội đen... được báo động như là một quốc nạn. 

Từ những nội dung đã trình bày, chúng tôi cho rằng, Đảng phải được chỉnh đốn, được xây dựng ở thời điểm này như một sự tất yếu khách quan và cần kíp. Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng trong điều kiện hiện nay, theo chúng tôi vẫn vẹn nguyên tính thời sự, vẹn nguyên giá trị. Các tổ chức Đảng từ Trung ương, tới các cơ sở và tất cả các đảng viên của Đảng hãy vì lợi ích của dân tộc mà ghi lòng tạc dạ và thực hiện nghiêm túc những lời dạy bảo của Bác về xây dựng Đảng. Có làm tốt được những điều đó, Đảng ta mới đủ sức mạnh để lãnh đạo nhân dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh. 

PGS. TS. Phạm Mai Hùng
Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam