Hội nghị lần thứ 12 (mở rộng) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam đã họp vào hạ tuần tháng 3-1957 để bàn vấn đề xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng.

Sau khi nghe báo cáo của Bộ Chính trị và các báo cáo bổ sung, Hội nghị đã thảo luận về nhiệm vụ và phương châm xây dựng quân đội, đã nhận định sự chỉ đạo công tác xây dựng quân đội trong hai nǎm qua, đề ra nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng trong thời gian tới và những công tác quan trọng cần chú ý trong nǎm 1957, đồng thời đã bàn vấn đề tǎng cường sự lãnh đạo của Đảng và Chính phủ để đẩy mạnh công tác xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng.

I

1. Đặc điểm của tình hình trong nước hiện nay là hoà bình được lập lại đã hơn hai nǎm, nhưng hoà bình chưa được thực sự củng cố, nước ta còn tạm bị chia làm hai miền.

Miền Bắc giải phóng đã cǎn bản hoàn thành cải cách ruộng đất và đang ra sức hoàn thành khôi phục kinh tế, hiện đang ở vào thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội. Trình độ giác ngộ của nhân dân ta đã được nâng cao thêm một bước, an ninh trật tự được giữ vững, quốc phòng ngày càng được củng cố, chính quyền dân chủ nhân dân ngày càng thêm vững mạnh. Tuy nhiên, các phần tử phản cách mạng, thổ phỉ, gián điệp, vẫn đang lén lút hoạt động. Rồi đây, công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa càng tiến lên, cuộc đấu tranh giai cấp càng gay go phức tạp, chúng ta càng phải cảnh giác đề phòng đối với mọi hoạt động phá hoại của kẻ địch.

Miền Nam nước ta hiện đang ở dưới ách thống trị của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai. Chúng đang ra sức tǎng cường chế độ độc tài phát xít của Ngô Đình Diệm, liên tiếp đưa nhiều nhân viên quân sự và vũ khí mới vào, trái với các điều khoản của Hiệp nghị Giơnevơ. Chúng đang ráo riết tǎng cường binh bị, xây dựng quân đội miền Nam thành một quân đội hiện đại phản cách mạng, xây dựng những cǎn cứ không quân và hải quân, biến miền Nam thành thuộc địa và cǎn cứ quân sự của Mỹ, xúc tiến âm mưu đưa miền Nam vào khối quân sự xâm lược Đông-Nam á.

Chúng ta cần nhận rõ rằng: hiện nay và trong một thời gian khá dài nữa, kẻ thù đế quốc và phong kiến đang tồn tại trên một nửa đất nước ta. Âm mưu của chúng là ra sức chuẩn bị dùng miền Nam làm cǎn cứ để phát động chiến tranh xâm lược. Chúng luôn luôn tìm cách xâm phạm khu phi quân sự, xâm phạm không phận, hải phận của ta, cấu kết với bọn phản động gián điệp, thổ phỉ ở miền Bắc để tạo nên không khí cǎng thẳng, gây những hành động khiêu khích, nhằm phá hoại công cuộc hoà bình xây dựng của nhân dân ta.

Đặc điểm của tình hình thế giới hiện nay là chủ nghĩa xã hội đã vượt ra ngoài khuôn khổ một nước và trở thành một hệ thống thế giới ngày càng lớn mạnh; phong trào giải phóng ngày càng lên cao, hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc ngày càng tan rã; lực lượng hoà bình phát triển mạnh hơn trước và có nhiều khả nǎng ngǎn ngừa chiến tranh; nhưng, mặt khác thì chủ nghĩa đế quốc vẫn còn, nguy cơ chiến tranh vẫn còn, và trên thực tế thì bọn đế quốc do Mỹ cầm đầu hiện đang ra sức chạy đua võ trang, củng cố và phát triển các khối liên minh quân sự xâm lược, chuẩn bị chiến tranh nguyên tử. Gần ta, đế quốc Mỹ đang ra sức củng cố khối liên minh quân sự xâm lược Đông-Nam á, lập nhiều cǎn cứ quân sự ở nhiều nước xung quanh ta, ra sức phá hoại chính sách hoà bình trung lập của Miên và Lào. Chúng đang tích cực chuẩn bị chiến tranh thế giới, và trong khi chưa sẵn sàng hoặc chưa dám gây ra một cuộc đại chiến thì chúng tìm mọi cách, lợi dụng mọi cơ hội, để gây ra những hành động khiêu khích, những cuộc bạo động phản cách mạng, những cuộc chiến tranh xâm lược cục bộ.

Nhân dân ta đang phấn đấu để xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và tiếp tục cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trong hoàn cảnh trong nước và quốc tế nói trên. Miền Bắc nước ta lại ở vào một vị trí tương đối đột xuất của mặt trận các nước xã hội chủ nghĩa. Chính sách của chúng ta là bảo vệ hoà bình, củng cố hoà bình, tranh thủ thống nhất nước nhà bằng phương pháp hoà bình, nhưng đồng thời chúng ta cần phải có tinh thần cảnh giác cao độ đối với âm mưu của bọn gây chiến. Chúng ta phải sẵn sàng chuẩn bị để trong trường hợp kẻ thù liều lĩnh gây những hành động xâm lược, thì quân và dân ta có đủ sức mạnh vật chất và tinh thần để cho chúng những bài học đích đáng. Củng cố hoà bình sẵn sàng chiến đấu, tư tưởng đó phải được thấu suốt trong toàn thể cán bộ và chiến sĩ của quân đội ta.

Những tư tưởng cho rằng hoà bình đã lập lại thì mọi việc đều yên vui, hoặc cho rằng lực lượng hoà bình thế giới đã lớn mạnh thì nguy cơ chiến tranh không còn nữa, hoặc cho rằng kẻ thù đế quốc đã thất bại đau đớn ở miền Bắc thì chúng không dám gây ra hành động xâm lược nữa, đều là những tư tưởng sai lầm và nguy hiểm. Chúng ta phải nỗ lực phấn đấu để khắc phục những tư tưởng đó, để giáo dục cho cán bộ và đảng viên, cho nhân dân và quân đội luôn luôn nâng cao tinh thần cảnh giác đối với âm mưu của địch, luôn luôn giữ vững và tǎng cường chí khí chiến đấu, và ra sức tǎng cường lực lượng phòng thủ của đất nước. Chúng ta phải tích cực xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng; đó là một trong những nhiệm vụ chủ yếu hiện nay của toàn Đảng và toàn dân ta.

2. Từ khi miền Bắc được giải phóng, nhiệm vụ cách mạng của Đảng ta là đoàn kết lãnh đạo toàn dân, ra sức củng cố và xây dựng miền Bắc tiến dần lên chủ nghĩa xã hội, đồng thời tiếp tục đấu tranh để thực hiện thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ bằng phương pháp hoà bình.

Cǎn cứ vào nhiệm vụ cách mạng của Đảng, nhiệm vụ của quân đội nhân dân trong giai đoạn mới là bảo vệ công cuộc củng cố và xây dựng miền Bắc tiến dần lên chủ nghĩa xã hội, bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ và an ninh của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, làm hậu thuẫn cho cuộc đấu tranh để củng cố hoà bình, thực hiện thống nhất, hoàn thành độc lập và dân chủ trong cả nước, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu xâm lược của chủ nghĩa đế quốc, chủ yếu là chủ nghĩa đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai.

Phương châm xây dựng quân đội của chúng ta là tích cực xây dựng một quân đội nhân dân hùng mạnh tiến dần từng bước đến chính quy hoá và hiện đại hoá.

Muốn xây dựng một quân đội hùng mạnh như vậy, trước hết chúng ta phải làm cho quân đội ta thấu triệt nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới, thấu triệt nhiệm vụ của quân đội, ra sức giáo dục tinh thần yêu nước, tinh thần quốc tế chủ nghĩa và chủ nghĩa anh hùng cách mạng cho quân đội, nâng cao giác ngộ chính trị của quân đội ta lên một trình độ mới, tức làtrình độ giác ngộ xã hội chủ nghĩa, làm cho quân đội ta hiểu rõ mục tiêu phấn đấu của dân ta, của quân đội ta, không phải chỉ là độc lập và dân chủ mà còn phải phấn đấu xây dựng đất nước tiến lên chủ nghĩa xã hội. Trên cơ sở giác ngộ cách mạng được nâng cao, chúng ta phải thực hiện chính quy hoá và hiện đại hoá quân đội. Chúng ta lại phải làm cho quân đội ta không những có một lực lượng thường trực mạnh, mà lại phải có một lực lượng hậu bị mạnh, và muốn được như thế thì phải thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự, thay thế cho chế độ tình nguyện tòng quân hiện nay.

Trong công cuộc xây dựng quân đội, chúng ta không những phải cǎn cứ vào yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng, mà còn phải cǎn cứ vào tình hình thực tế của quân đội, của nền kinh tế ta. Vì vậy mà phương châm của ta là phải hết sức tích cực tiến lên chính quy và hiện đại, vì có tích cực mới đáp ứng được yêu cầu của nhiệm vụ, đồng thời phải nhận rõ khả nǎng và khó khǎn của quân đội ta, của nền kinh tế ta, để tiến dần từng bước vững chắc, vì có tiến dần từng bước vững chắc thì mới khỏi thoát ly thực tế.

Trong công cuộc xây dựng quân đội trong thời bình, cần phải khắc phục tư tưởng cho rằng quân đội phải chính quy hoá và hiện đại hoá đến một trình độ nhất định rồi mới có thể chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu bất kỳ ở vào trình độ nào, tình thế nào, quân đội ta đều phải luôn luôn sẵn sàng chiến đấu.

Công cuộc xây dựng một quân đội chính quy và hiện đại không thể tách rời công cuộc củng cố và xây dựng hậu phương về mọi mặt, vì hậu phương vững chắc là một nhân tố quan trọng bậc nhất quyết định thắng lợi của chiến tranh. Hậu phương không những cung cấp lực lượng trang bị cho quân đội, mà lại cung cấp lực lượng hậu bị, cung cấp cả sức mạnh về tinh thần, tư tưởng để chiến thắng quân địch. Cho nên, chúng ta phải ra sức củng cố và xây dựng hậu phương về mọi mặt: về chính trị chúng ta phải củng cố khối đoàn kết của nhân dân, củng cố chế độ Nhà nước, củng cố sự lãnh đạo của Đảng. Chúng ta phải trấn áp bọn phá hoại hiện hành, phải giáo dục ý thức quốc phòng và tinh thần cảnh giác cho nhân dân, củng cố tổ chức dân quân, xây dựng lực lượng hậu bị, đồng thời phải không ngừng nâng cao đời sống vật chất và vǎn hoá cho nhân dân, làm cho nhân dân thiết tha yêu Tổ quốc, yêu chế độ, yêu Nhà nước và quân đội, do đó mà nâng cao ý thức bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chế độ, ủng hộ Nhà nước và quân đội. Về kinh tế, chúng ta phải tích cực phát triển nông nghiệp và chǎn nuôi để cung cấp lương thực cho nhân dân và quân đội, phát triển công nghiệp để giải quyết vấn đề sản xuất những vật phẩm cần thiết cho quân đội, sản xuất hay sửa chữa vũ khí trang bị, có kế hoạch dần dần giải quyết vấn đề dự trữ vật tư để đề phòng chiến tranh; phát triển các đường giao thông, đặc biệt là các đường giao thông chiến lược, có kế hoạch xây dựng từng bước các kiến trúc quốc phòng.

Trong khi chấp hành nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, một điều cǎn bản cần nắm vững là phải đặt quan hệ đúng đắn giữa nhiệm vụ quốc phòng và nhiệm vụ kinh tế. Khi đặt vấn đề xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, cần phải luôn luôn chú trọng một cách thích đáng đến yêu cầu xây dựng kinh tế và khả nǎng kinh tế của nước nhà. Quân đội phải có ý thức và thiết thực tham gia vào việc xây dựng kinh tế và củng cố hậu phương. Chỉ có phát triển không ngừng nền kinh tế của nước nhà mới có thể tǎng cường việc xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng. Ngược lại, khi đặt vấn đề xây dựng kinh tế, phải luôn luôn chiếu cố đến nhu cầu củng cố quốc phòng, kết hợp nhu cầu thời bình với nhu cầu thời chiến.

Do những điểm nói trên, chúng ta càng phải xác định rằng nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng phải là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân.

II

1. Trong hai nǎm qua, công tác xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng đã đạt được nhiều thành tích lớn.

Từ chiến tranh chuyển sang hoà bình, quân đội ta đã khắc phục rất nhiều khó khǎn, thực hiện tốt các việc ngừng bắn, tập kết, chuyển quân và tiếp thu các vùng mới giải phóng, quân đội nhân dân đã cùng các lực lượng công an tǎng cường một bước việc bảo vệ biên giới, bờ bể và giới tuyến, tǎng cường trị an trong nội địa, tiễu trừ thổ phỉ ở Đông Bắc và Tây Bắc, do đó đã bảo vệ an toàn cho bờ cõi, giữ vững trật tự an ninh ở miền Bắc, bảo vệ công cuộc lao động hoà bình của nhân dân. Quân đội ta đã tích cực tham gia thực hiện các chính sách của Đảng và Chính phủ như cải cách ruộng đất, công tác sửa sai, và đã lập được nhiều thành tích trong các công tác giúp dân như cứu đói, chống bão, chống hạn, chống úng thuỷ, đắp đê phòng lụt, v.v..

Về mặt xây dựng quân đội, công tác tổ chức, biên chế, trang bị đã thực hiện được phần lớn kế hoạch đã định, làm cho quân đội ta từ chỗ đơn thuần là bộ binh và phần lớn gồm những đơn vị phân tán, sau hai nǎm đã trở nên một quân đội có một số binh chủng mới, tập trung thành nhiều sư đoàn và trung đoàn theo biên chế và trang bị tương đối thống nhất, được tổ chức thành những đơn vị có nhiệm vụ quốc phòng và những đơn vị bộ đội bảo vệ. Các cơ quan chỉ đạo thuộc Bộ Tổng tư lệnh đã bước đầu được chấn chỉnh và tǎng cường, các cơ quan quân khu đã bước đầu được xây dựng. Công tác huấn luyện quân sự chính quy đã được đẩy mạnh, làm cho cán bộ và chiến sĩ bước đầu nắm được chiến thuật và kỹ thuật mới. Việc giáo dục chính trị và lãnh đạo tư tưởng đã nâng cao thêm một bước, trình độ chính trị và tư tưởng của cán bộ và chiến sĩ, việc củng cố và phát triển Đảng được tiến hành có kết quả, nhờ đó đã bảo đảm cho quân đội làm trọn những nhiệm vụ trước mắt. Công tác cán bộ đã có nhiều cố gắng, đề bạt được một số lớn cán bộ, cử cán bộ đi học ở các nhà trường, bảo đảm được nhu cầu xây dựng và huấn luyện bộ đội trong giai đoạn mới. Sinh hoạt của bộ đội đã bước đầu được cải thiện, công tác bảo đảm kỹ thuật có tiến bộ, công tác xây dựng và quản lý doanh trại cũng đã bắt đầu tiến hành.

Nói tóm lại, quân đội nhân dân Việt Nam đã làm tròn nhiệm vụ của một đội quân chiến đấu và đội quân công tác, đồng thời đã đạt được cơ sở tốt để tiến tới một lục quân chính quy và tương đối hiện đại.

Những thành tích đó đã làm cho sự nghiệp quốc phòng được củng cố thêm một bước và có tác dụng lớn đối với công cuộc củng cố miền Bắc, đồng thời đã nêu cao truyền thống tốt đẹp của quân đội ta.

Đạt được những thành tích trên là do Trung ương đã kịp thời đề ra nhiệm vụ và phương châm xây dựng quân đội một cách chính xác, do sự cố gắng của toàn thể cán bộ và chiến sĩ, do sự tham gia và ủng hộ của toàn Đảng và toàn dân, và nhờ học tập kinh nghiệm của các nước anh em.

2. Thành tích của công tác xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng là cǎn bản, là chủ yếu. Nhưng bên cạnh những thành tích đó, chúng ta có những khuyết điểm cần phải khắc phục.

Đứng về sự lãnh đạo chung mà nói, thì từ khi hoà bình lập lại đã thiếu chú ý giáo dục ý thức quốc phòng, nâng cao tinh thần cảnh giác cho toàn Đảng, toàn dân và chưa đặt vấn đề xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng một cách toàn diện, thành một nhiệm vụ chung mà toàn Đảng, toàn dân và toàn quân phải ra sức phấn đấu để thực hiện. Bởi vậy trong các cấp lãnh đạo của Đảng và chính quyền, trong cán bộ và nhân dân, có hiện tượng coi nhẹ nhiệm vụ củng cố quốc phòng, xây dựng quân đội, có hiện tượng bàng quan cho rằng đó là trách nhiệm riêng của quân đội, hoặc trách nhiệm riêng của Trung ương và Chính phủ, do đó trong khi tiến hành các mặt công tác của Nhà nước, thiếu kết hợp chặt chẽ với nhu cầu củng cố quốc phòng, công tác dân quân và xây dựng hậu phương không được chú ý đúng mức, việc chấp hành các chính sách có liên quan đến quân đội có nhiều thiếu sót. Nhất là trong công tác cải cách ruộng đất và chỉnh đốn tổ chức, chúng ta đã có những sai lầm nghiêm trọng ảnh hưởng đến việc xây dựng và củng cố lực lượng vũ trang và nửa vũ trang.

Đứng về bản thân quân đội mà nói, thì ngoài những khuyết điểm cụ thể về các mặt công tác, thiếu sót chủ yếu là:

- Công tác giáo dục chính trị và lãnh đạo tư tưởng tuy có những thành tích nhất định, nhưng chưa theo kịp yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng và nhiệm vụ xây dựng quân đội. Bởi vậy qua những thử thách của tình hình trong nước và quốc tế vừa qua, tuy mặt chủ yếu là bộ đội ta đã tỏ ra có một bản chất chính trị tốt đẹp, hết sức trung thành với sự lãnh đạo của Đảng và Chính phủ, với sự nghiệp cách mạng của nhân dân. Nhưng một mặt khác, tư tưởng bộ đội cũng có những diễn biến phức tạp, đặc biệt là những hiện tượng thắc mắc về quyền lợi, địa vị và tiền đồ cá nhân, đi đôi với những hiện tượng kém tổ chức tính và kỷ luật tính tương đối phổ biến, thậm chí có những hành động vô tổ chức, vô kỷ luật nghiêm trọng. Những hiện tượng trên đã ảnh hưởng đến đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân, ảnh hưởng đến sự tin tưởng ở lãnh đạo, đến tinh thần phấn khởi học tập và công tác. Tình hình đó chứng tỏ trình độ chính trị của bộ đội tuy đã tiến bộ nhưng chưa thật vững chắc, đòi hỏi công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng cần được tǎng cường trong thời gian sắp tới.

- Trong khi đi vào chấp hành nhiệm vụ và phương châm xây dựng quân đội trong giai đoạn mới, không thấy hết những khó khǎn do chiến tranh để lại, đặc biệt là những khó khǎn về vấn đề sức khoẻ và quân số, do đó đã không bảo đảm đúng kế hoạch xây dựng các đơn vị, đồng thời đã gây nhiều khó khǎn cho công tác huấn luyện và củng cố bộ đội.

- Công tác chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu không đầy đủ, việc chỉ đạo công tác phòng thủ trước mắt còn thiếu sót, chưa định rõ nội dung, mức độ và yêu cầu cụ thể về sẵn sàng chiến đấu đối với các đơn vị.

- Công tác tổng kết những kinh nghiệm chiến tranh trong thời kỳ kháng chiến để vận dụng vào việc xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, chưa được chú ý.

III

Trên cơ sở những thành tích đã đạt được trong hai nǎm qua, nhiệm vụ trước mắt và trong một thời gian nhất định của chúng ta là: tích cực phấn đấu để tiếp tục thực hiện và hoàn thành thắng lợi kế hoạch xây dựng quân đội nhân dân, làm cho quân đội ta trở thành một lục quân cách mạng chính quy và tương đối hiện đại, đồng thời đặt cơ sở đầu tiên cho các quân chủng và binh chủng khác.

Trong việc xây dựng quân đội, cần nắm vững công tác trung tâm, lâu dài và thường xuyên là công tác huấn luyện. Phải đặc biệt coi trọng công tác huấn luyện cán bộ, nhất là công tác các nhà trường. Phải tǎng cường công tác phòng thủ, làm cho quân đội ta luôn luôn sẵn sàng đối phó với mọi tình thế. Phải chỉ đạo toàn quân ra sức học tập khoa học quân sự tiên tiến của quân đội Liên Xô và kinh nghiệm của Giải phóng quân Trung Quốc kết hợp với kinh nghiệm và điều kiện thực tế của quân đội ta, của chiến trường nước ta.

Đi đôi với việc xây dựng quân đội, cần có kế hoạch xây dựng hậu phương về mọi mặt. Cần đặt nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng thành nhiệm vụ chung của toàn Đảng và toàn dân.

Để thực hiện nhiệm vụ nói trên, cần tǎng cường sự lãnh đạo của Đảng và Chính phủ, động viên toàn quân tích cực học tập và công tác, phát huy khả nǎng của nhân dân tham gia vào việc xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng.

Đi vào nǎm 1957, thì trong sự chỉ đạo của Trung ương, Tổng quân uỷ và các cấp Đảng uỷ, trong khi tiếp tục kế hoạch xây dựng quân đội.

1. Tǎng cường công tác giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng, tiến hành chỉnh huấn chính trị trong toàn quân.

Hiện nay, đối với đường lối đấu tranh để thống nhất nước nhà bằng phương pháp hoà bình, thì nói chung là cán bộ và chiến sĩ chưa nhận rõ dứt khoát đó là một cuộc đấu tranh cách mạng lâu dài gian khổ, nhưng nhất định thắng lợi. Đối với đường lối xây dựng miền Bắc tiến dần lên chủ nghĩa xã hội thì nói chung là chưa quan niệm rõ đó là cả một cuộc chuyển biến cách mạng to lớn, đòi hỏi một sự phấn đấu liên tục và tích cực, chưa thấy hết những khó khǎn cần phải khắc phục. Vì trong nhận thức và tư tưởng còn những điểm mơ hồ như vậy, cho nên sinh ra tư tưởng thái bình hưởng lạc, ngại phấn đấu lâu dài, ngừng lại không muốn tiến, ảnh hưởng đến tinh thần tiến thủ và chí khí chiến đấu.

Đối với nhiệm vụ xây dựng quân đội tiến lên chính quy và hiện đại, thì ngoài những tư tưởng nói trên là những trở ngại phải khắc phục, còn phải chú trọng khắc phục tư tưởng tự do tản mạn, thiếu tổ chức tính và kỷ luật tính, đề phòng hiện tượng máy móc giáo điều cũng như hiện tượng bảo thủ.

Vì chưa được giáo dục đầy đủ về nhiệm vụ cách mạng và nhiệm vụ xây dựng quân đội, chưa nhận rõ tình hình trước mắt và nhiệm vụ của mình, cho nên tinh thần tích cực cách mạng, tích cực học tập và công tác chưa thực sự được đề cao. Bên cạnh những lo lắng về công việc chung của Đảng, có nhiều thắc mắc về quyền lợi, địa vị và tiền đồ cá nhân. Khi gặp mâu thuẫn giữa lợi ích cá nhân và lợi ích của cách mạng thì không kiên quyết đặt lợi ích của cách mạng lên trên. Một trong những biểu hiện trầm trọng của chủ nghĩa cá nhân là tư tưởng công thần kiêu ngạo, chỉ thấy công lao của mình, không thấy công lao của Đảng và của nhân dân.

Mặt khác, do ảnh hưởng của những sai lầm về cải cách ruộng đất và chỉnh đốn tổ chức và những khuyết điểm của Đảng ta trên một số công tác, cho nên khi nhận xét vấn đề, thường thiếu cân nhắc để phân biệt một cách đúng đắn cái đúng và cái sai, ưu điểm và khuyết điểm; sự đấu tranh nội bộ để phân rõ cái đúng và cái sai cũng dè dặt, yếu ớt.

Những hiện tượng tư tưởng và nhận thức nói trên đã ảnh hưởng đến tinh thần đoàn kết, phấn khởi trong bộ đội.

Cǎn cứ vào tình hình nói trên, nhiệm vụ và phương châm giáo dục chính trị, lãnh đạo tư tưởng đối với quân đội trong nǎm nay là:

Trên cơ sở củng cố không ngừng vai trò lãnh đạo của Đảng trong quân đội, quán triệt thêm một bước trong toàn quân nhiệm vụ và đường lối cách mạng của Đảng trong giai đoạn hiện tại, cụ thể là đường lối xây dựng miền Bắc trong thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội và đường lối đấu tranh thống nhất nước nhà, đồng thời quán triệt thêm một bước nhiệm vụ và phương châm xây dựng quân đội, tǎng cường việc giáo dục chính sách và thời sự cho quân đội;

Củng cố lập trường của giai cấp công nhân, dần dần nâng cao trình độ giác ngộ xã hội chủ nghĩa, nâng cao tinh thần yêu nước chân chính kết hợp với tinh thần quốc tế chủ nghĩa, phê phán tư tưởng tư sản và tiểu tư sản, tiếp tục chống ảnh hưởng của tư tưởng đế quốc và phong kiến;

Khắc phục tư tưởng thái bình hưởng lạc, lỏng lẻo ý chí chiến đấu, suy tính cá nhân, công thần kiêu ngạo, cục bộ địa phương, tự do vô tổ chức, vô kỷ luật;

Phát huy truyền thống tốt đẹp của quân đội, tǎng cường đoàn kết trong quân đội và đoàn kết quân dân, nâng cao tinh thần cảnh giác và bồi dưỡng chí khí chiến đấu, tǎng cường tổ chức tính và kỷ luật tính, bảo đảm làm trọn mọi nhiệm vụ.

2. Tích cực chuẩn bị và bắt đầu thực hiện mấy chế độ lớn

Để đẩy mạnh việc xây dựng quân đội, cần tích cực chuẩn bị và bắt đầu thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự.

Có thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự mới có thể tích trữ cho nước nhà một lực lượng hậu bị lớn mạnh đã trải qua huấn luyện, đồng thời giảm bớt được số quân thường trực, tiết kiệm được nhân vật lực, tǎng cường kiến thiết kinh tế. Có thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự mới có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các chế độ chính quy trong quân đội, khắc phục được những khó khǎn do chế độ tình nguyện tòng quân lâu ngày sinh ra. Thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự còn nâng cao được ý thức quốc phòng cho toàn dân, làm cho mọi người công dân đều có cơ hội làm nhiệm vụ vẻ vang tham gia quân đội, bảo vệ Tổ quốc.

Đi đôi với chế độ nghĩa vụ quân sự, cần nghiên cứu để tiến tới thực hiện chế độ quân hàm, quy định điều lệ phục vụ của sĩ quan, quy định quân hàm cho cán bộ, để xác định chức trách, cương vị và quyền hạn của mỗi người quân nhân, xác định quan hệ giữa quân nhân với nhau. Quân hàm là một vinh dự mà Nhà nước tặng cho người quân nhân, nó đánh dấu sự trưởng thành của quân đội, có tác dụng nâng cao tinh thần tổ chức, tinh thần kỷ luật của quân đội, động viên các cán bộ và chiến sĩ nỗ lực học tập và chiến đấu.

Cần nghiên cứu để tiến tới thực hiện chế độ tiền lương, nhằm bước đầu chiếu cố đến sinh hoạt cho hàng vạn cán bộ lấy công tác quân sự làm chức nghiệp của mình. Chế độ tiền lương lúc đầu còn ở mức thấp, về sau sẽ tuỳ theo tình hình phát triển của nền kinh tế quốc dân mà có kế hoạch nâng cao dần lên từng bước.

Cần thực hiện chế độ khen thưởng để khen thưởng những cán bộ và chiến sĩ đã có công trong sự nghiệp xây dựng quân đội, bảo vệ Tổ quốc.

Những chế độ mới là những cải cách lớn trong công tác quân sự. Nhưng chế độ đó, nhất là chế độ nghĩa vụ quân sự, có quan hệ mật thiết với đời sống và tư tưởng của quân đội, với đời sống và tư tưởng của nhân dân. Vì vậy, cần có kế hoạch chuẩn bị chu đáo, có kế hoạch tuyên truyền giáo dục trong quân đội, trong Đảng, trong các cơ quan chính quyền và đoàn thể, trong nhân dân, làm cho mọi người nhận rõ ý nghĩa và tác dụng tích cực của những chế độ mới, khắc phục những nhận thức và tư tưởng sai lầm có thể xảy ra.

3. Tǎng cường chỉ đạo việc chấp hành chính sách đối với quân nhân, quân nhân phục viên, thương binh, liệt sĩ, gia đình quân nhân và gia đình liệt sĩ

Đảng và Chính phủ đã có một số quy định về chính sách đối với quân nhân, quân nhân phục viên, thương binh, liệt sĩ, gia đình quân nhân và gia đình liệt sĩ. Việc chấp hành có kết quả những chính sách đó đã có tác dụng động viên cán bộ và chiến sĩ trong quân đội quyết tâm làm trọn nhiệm vụ, khuyến khích các quân nhân phục viên, thương binh hǎng hái tham gia sản xuất, góp phần vào việc xây dựng đất nước.

Nhưng ở nhiều nơi những chính sách đó chưa được chấp hành đầy đủ đã gây ảnh hưởng không tốt đối với quân đội cũng như đối với nhân dân. Nguyên nhân một phần là do những chính sách hiện nay có chưa được toàn diện và có một số điểm chưa cụ thể, nhưng chủ yếu là do các cấp uỷ Đảng, các cơ quan và các cấp chính quyền chưa nhận rõ ý nghĩa của những chính sách nói trên và chưa thấy hết trách nhiệm của mình. Mặt khác thì việc giáo dục đối với quân nhân phục viên và thương binh cũng còn thiếu sót.

Để khuyến khích các cán bộ và chiến sĩ trong quân đội, để phát huy tinh thần tích cực công tác của các quân nhân phục viên và thương binh, để động viên thanh niên hǎng hái tham gia quân đội, các cấp uỷ của Đảng, các cấp chính quyền, các cơ quan và đoàn thể cần nghiêm chỉnh chấp hành các chính sách của Đảng và Chính phủ đối với quân đội, tǎng cường giáo dục cho nhân dân quán triệt chính sách của Đảng và Chính phủ, động viên nhân dân tích cực giúp đỡ quân nhân phục viên, thương binh, gia đình quân nhân và gia đình liệt sĩ.

Đối với quân nhân phục viên và thương binh thì cần tǎng cường giáo dục chính trị, làm cho anh em nhận rõ nhiệm vụ của mình: khi ở tiền tuyến phải xung phong chiến đấu, khi trở về hậu phương phải gương mẫu lao động, tích cực cố gắng trên cương vị công tác mới của mình động viên anh em phát huy truyền thống tốt đẹp của quân đội, khắc phục những tư tưởng và hành động lệch lạc.

Về lãnh đạo, cần tiếp tục nghiên cứu để quy định những chính sách cụ thể và toàn diện hơn.

4. Xây dựng lực lượng hậu bị

Vấn đề cǎn bản của việc xây dựng lực lượng hậu bị là động viên toàn dân tích cực thi hành chế độ nghĩa vụ quân sự. Đồng thời, có kế hoạch đǎng ký những quân nhân phục viên (bao gồm cả những quân nhân đã chuyển ngành và quân nhân đã phục viên về địa phương), sắp xếp những người có đủ điều kiện vào ngạch sĩ quan và quân nhân dự bị.

Cần coi trọng công tác dân quân, gấp rút chấn chỉnh và củng cố các tổ chức dân quân, xác định cụ thể nhiệm vụ của dân quân từ nay về sau, kiện toàn cơ quan phụ trách dân quân các cấp, để phát huy tác dụng của dân quân trong việc giữ gìn trị an địa phương và làm nòng cốt cho việc thi hành chế độ nghĩa vụ quân sự. Trước mắt thì cần kết hợp với công tác sửa sai mà làm những việc đó.

Cần nghiên cứu kế hoạch và chương trình huấn luyện quân sự phổ thông cho thanh niên.

Cần đẩy mạnh phong trào thể dục thể thao trong nhân dân, nhất là thanh niên, để nâng cao sức khoẻ của toàn dân; nghiên cứu và bắt đầu gây cơ sở cho phong trào thể dục quốc phòng, làm cho thanh niên quen dần với những kỹ thuật có tính chất quân sự.

5. Xây dựng và củng cố hậu phương

Chúng ta cần có kế hoạch xây dựng và củng cố hậu phương về mọi mặt. Phải làm cho hậu phương có đầy đủ khả nǎng về nhân, tài, vật lực bảo đảm mọi nhu cầu xây dựng quân đội trong thời bình cũng như nhu cầu về sinh hoạt và chiến đấu trong thời chiến.

Trong mọi mặt công tác của Nhà nước, trong kế hoạch chung của Nhà nước cũng như trong kế hoạch của từng ngành, cần quán triệt ý thức xây dựng và củng cố hậu phương, kết hợp với nhu cầu kinh tế và vǎn hoá với nhu cầu quốc phòng, kết hợp nhu cầu thời bình với nhu cầu thời chiến, bản thân quân đội trong lúc tiến hành nhiệm vụ xây dựng quân đội cũng cần chú trọng đầy đủ và tích cực tham gia công cuộc củng cố hậu phương, nhất là trong việc chấp hành các chính sách kinh tế, tài chính trong công tác sản xuất tiết kiệm.

Cần nghiên cứu việc xây dựng các kiến trúc quốc phòng để có kế hoạch tiến hành từng bước.

Trong vấn đề xây dựng hậu phương, chúng ta cần chú trọng những vùng quan trọng như vùng biên giới, bờ bể, giới tuyến.

Chúng ta cần đặc biệt coi trọng việc xây dựng và củng cố vùng rừng núi, tǎng cường công tác vận động đồng bào thiểu số, mở mang kinh tế về mọi mặt, có những biện pháp thích đáng để đào tạo cán bộ tǎng thêm dân số, quét sạch thổ phỉ.

Trong việc xây dựng hậu phương, cần phát huy tác dụng của các đơn vị nông binh. Vì đã được giáo dục lâu ngày trong đời sống tập thể của quân đội, được bồi dưỡng về ý thức chính trị, tinh thần tổ chức và kỷ luật và quan điểm lao động, các đơn vị nông binh có điều kiện để góp phần vào việc xây dựng nông trường tập thể, phát triển kinh tế nhất là ở những vùng có ý nghĩa chiến lược quan trọng.

6. Tǎng cường sự lãnh đạo của Đảng và Chính phủ đối với việc xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng

Để bảo đảm nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, để bảo đảm thực hiện tất cả những công tác nói trên, yếu tố quyết định là cần tǎng cường sự lãnh đạo của Đảng và Chính phủ. Vấn đề xây dựng quân đội chính quy và hiện đại, vấn đề củng cố nền quốc phòng trong điều kiện chiến tranh hiện đại không phải chỉ là vấn đề quân sự mà còn là vấn đề chính trị, vấn đề kinh tế, vấn đề khoa học. Nó đòi hỏi một sự cố gắng liên tục và tích cực của toàn Đảng và toàn dân.

Về lãnh đạo tư tưởng, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục trong toàn Đảng, trong các cơ quan chính quyền, các đoàn thể và trong nhân dân về ý nghĩa quan trọng và tính chất khẩn trương của việc xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, nâng cao tinh thần cảnh giác, nâng cao ý thức giữ bí mật quốc gia và bí mật quân sự, khắc phục tư tưởng coi nhẹ việc xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng, khắc phục tư tưởng bàng quan, vô trách nhiệm. Có khắc phục được những nhận thức và tư tưởng sai lầm đó thì mới động viên được toàn Đảng, toàn dân tích cực tham gia vào việc xây dựng một quân đội cách mạng chính quy và hiện đại và một nền quốc phòng vững mạnh.

Về lãnh đạo tổ chức, cần điều hoà phối hợp các ngành và các công tác khác, nhất là công tác kinh tế, với công tác quân sự. Cần nghiên cứu vấn đề tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn và quan hệ công tác của cơ quan lãnh đạo, công tác xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, về mặt Đảng cũng như về mặt chính quyền cho thích hợp với yêu cầu của nhiệm vụ và tình hình thực tế của nước ta. Cần quy định nhiệm vụ, quyền hạn, cương vị và quan hệ công tác, về mặt chính quyền cũng như về Đảng, của các cơ quan trong quân đội. Đồng thời cần nghiên cứu quy định trách nhiệm và quyền hạn của các cấp uỷ, các cấp chính quyền đối với nhiệm vụ xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng.

*
*     *

Vấn đề xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng là một việc vô cùng quan trọng, có quan hệ đến sự củng cố nền nhân dân dân chủ chuyên chính, đến sự an toàn của nước nhà, đến tiền đồ của sự nghiệp cách mạng. Đó là một việc to lớn, có nhiều khó khǎn, đồng thời cũng có nhiều thuận lợi.

Trung ương tin chắc rằng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân sẽ ra sức quán triệt và tích cực chấp hành Nghị quyết của Hội nghị Trung ương lần thứ 12, nâng cao tinh thần cảnh giác và chí khí chiến đấu, phát huy truyền thống chịu đựng gian khổ khắc phục khó khǎn, đoàn kết phấn đấu để hoàn thành nhiệm vụ vẻ vang là xây dựng một quân đội cách mạng chính quy và hiện đại của nhân dân Việt Nam, xây dựng một nền quốc phòng vững chắc của nước Việt Nam.