Hội nghị lần thứ 20 của Ban Chấp hành Trung ương đã nghe báo cáo, thảo luận các báo cáo và thông qua Nghị quyết về nhiệm vụ chống Mỹ, cứu nước và nhiệm vụ kinh tế năm 1972.

Hội nghị nhất trí nhận định rằng cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta hiện nay là cuộc kháng chiến vĩ đại nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta. Thắng lợi của nó không những có ý nghĩa quyết định đối với vận mệnh của dân tộc Việt Nam, đóng góp rất quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của các dân tộc ở Đông Dương, mà còn góp phần tích cực bảo vệ phe xã hội chủ nghĩa và thúc đẩy phong trào cách mạng thế giới. Dưới sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng, nhân dân ta đã tỏ ra xứng đáng với sứ mệnh lịch sử của mình.

Từ sau thắng lợi to lớn đầu năm 1968 (Tết Mậu Thân), quân và dân ta, phối hợp chặt chẽ với Quân giải phóng và nhân dân hai nước Lào và Campuchia, đã liên tiếp chiến thắng trên tất cả các chiến trường, gây tổn thất nặng cho đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai. Nổi bật hơn hết là mùa xuân năm 1971, phối hợp chặt chẽ với quân và dân Lào, quân và dân ta đã đập tan cuộc hành quân lớn nhất theo chiến lược "Việt Nam hoá chiến tranh" của Mỹ - ngụy trên đường số 9 - Nam Lào. Chiến thắng to lớn đó cùng với các chiến thắng của quân giải phóng miền Nam ở Tây Nguyên, ở các chiến trường khác và chiến thắng của quân giải phóng Khơme ở đông bắc Campuchia, tạo thành thắng lợi to lớn có ý nghĩa chiến lược rất quan trọng của nhân dân các nước Đông Dương. Thắng lợi đó và những chiến thắng vang dội tiếp theo, nhất là ở Xnun, ở đường số 6 Campuchia và mới đây ở Cánh Đồng Chum, đã đánh dấu bước trưởng thành mới của các lực lượng vũ trang cách mạng, của bộ đội chủ lực ta và mở ra khả năng hiện thực đánh bại chính sách "Việt Nam hoá chiến tranh"và "học thuyết Níchxơn" ở Đông Dương.

Cùng với những chiến thắng trên mặt trận quân sự, ở miền Nam nước ta, đồng bào ta ở nông thôn cũng như ở thành thị đã đấu tranh anh dũng chống lại các kế hoạch "bình định" vô cùng dã man, chính sách đàn áp, khủng bố rất tàn bạo của giặc Mỹ và tay sai, bảo vệ được cơ sở cách mạng, giành quyền làm chủ dưới nhiều hình thức. Trong năm 1971, phong trào đã có một bước chuyển biến mới, lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang của nhân dân ta đang phát triển.

Ở miền Bắc nước ta, nắm vững nhiệm vụ hàng đầu là chống Mỹ, cứu nước, đồng bào ta luôn luôn cố gắng chi viện đầy đủ và kịp thời sức người, sức của cho tiền tuyến, đồng thời đẩy mạnh công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, tăng cường lực lượng kinh tế và quốc phòng, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu giỏi, trừng trị đích đáng không quân Mỹ, làm thất bại những cuộc đánh phá của chúng. 

Trên mặt trận ngoại giao, trong tình hình quốc tế cơ bản là thuận lợi, song cũng có những diễn biến phức tạp, ta luôn luôn giữ thế chủ động tiến công địch, phối hợp chặt chẽ đấu tranh ngoại giao với đấu tranh quân sự và chính trị, tranh thủ được sự đồng tình, ủng hộ và giúp đỡ ngày càng to lớn của các nước xã hội chủ nghĩa anh em và của nhân dân thế giới, trong đó có nhân dân tiến bộ Mỹ, đối với cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta cũng như của nhân dân các nước Đông Dương.

Những thắng lợi nói trên đã làm phá sản một bước quan trọng chính sách"Việt Nam hoá chiến tranh" và "học thuyết Níchxơn" của đế quốc Mỹ ở Đông Dương. Năm 1971 là năm địch có những cố gắng lớn, nhưng cũng là năm chúng bị thua nặng, ta thắng to.

Đến nay, Mỹ đã buộc phải rút khoảng 40 vạn quân về nước, để lại một bộ phận lục quân, một bộ phận quan trọng không quân và hải quân Mỹ, đồng thời ráo riết tăng cường lực lượng quân ngụy Sài Gòn, cũng như quân ngụy Phnôm Pênh và quân ngụy Viêng Chăn. Lực lượng quân sự của địch trên chiến trường nói chung đã giảm sút về số lượng và ngày càng sa sút về tinh thần; ngụy quyền ngày càng bị cô lập, mâu thuẫn nội bộ gay gắt, chính trị khó khăn, kinh tế sút kém, và ngày càng bị nhân dân chống đối quyết liệt. Chính quyền Níchxơn tiếp tục kéo dài chiến tranh xâm lược ở Đông Dương thì càng bị thất bại nặng hơn và càng gặp những khó khăn mới về mọi mặt ở nước Mỹ và trên thế giới.

Về phía ta thì lực lượng cách mạng của nhân dân Việt Nam và nhân dân hai nước Lào, Campuchia mỗi ngày một lớn mạnh hơn. Tình đoàn kết chiến đấu giữa nhân dân ba nước Đông Dương được củng cố và phát triển. Sự đồng tình, ủng hộ và sự giúp đỡ của các nước xã hội chủ nghĩa anh em cũng như của nhân dân tiến bộ trên toàn thế giới không ngừng được tăng cường và mở rộng.

Nhìn chung, thế và lực so sánh giữa ta và địch, diễn biến cơ bản của tình hình là ta đang ở thế thắng, thế chủ động, thế thuận lợi, thế đi lên; địch đang ở thế thua, thế bị động, thế khó khăn, thế đi xuống.

Cuộc đấu tranh giữa ta và địch trên cả ba mặt trận quân sự, chính trị và ngoại giao đang ở thời kỳ rất quan trọng. Chúng ta đang có những điều kiện thuận lợi để đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước tiến lên mạnh mẽ. Nhiệm vụ cần kíp của toàn Đảng toàn quân và toàn dân ta trong giai đoạn hiện nay là: với tinh thần kiên trì kháng chiến cho đến thắng lợi hoàn toàn, phải động viên toàn lực, cố gắng vượt bậc, anh dũng tiến lên đẩy mạnh cuộc kháng chiến; đoàn kết phối hợp chiến đấu chặt chẽ với quân và dân Lào, quân và dân Campuchia anh em, đánh bại chính sách "Việt Nam hoá chiến tranh" của Mỹ, đánh bại "học thuyết Níchxơn", giành thắng lợi to lớn hơn nữa cho sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Lập trường cơ bản của nhân dân ta về việc giải quyết vấn đề Việt Nam là: đế quốc Mỹ phải chấm dứt chiến tranh xâm lược ở miền Nam, chấm dứt chính sách "Việt Nam hoá chiến tranh", chấm dứt các hoạt động không quân, hải quân và mọi hoạt động quân sự khác chống nhân dân ta ở cả hai miền, rút hết quân đội, cố vấn, nhân viên quân sự của Mỹ và chư hầu của Mỹ ra khỏi miền Nam; huỷ bỏ các căn cứ quân sự của Mỹ ở miền Nam; phải thật sự tôn trọng quyền tự quyết của nhân dân miền Nam, chấm dứt sự ủng hộ ngụy quyền tay sai, xoá bỏ bộ máy áp bức, kìm kẹp của chúng để mở đường cho việc thành lập một Chính phủ hoà hợp dân tộc rộng rãi, có nhiệm vụ tổ chức tổng tuyển cử thật sự tự do và dân chủ ở miền Nam.

Đế quốc Mỹ còn tiếp tục chiến tranh xâm lược và duy trì chủ nghĩa thực dân mới ở miền Nam nước ta dưới bất cứ hình thức nào, thì nhân dân ta còn tiếp tục chiến đấu để giành cho kỳ được độc lập và tự do thực sự.

Để bảo đảm thắng lợi cho sự nghiệp kháng chiến vĩ đại của dân tộc ta và góp phần tích cực nhất vào sự nghiệp cách mạng chung của nhân dân Đông Dương, quân và dân ta ở miền Bắc trong khi ra sức xây dựng chủ nghĩa xã hội, củng cố miền Bắc vững mạnh về mọi mặt, cần thấu suốt nhiệm vụ chống Mỹ, cứu nước là nhiệm vụ hàng đầu của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta trong cả nước, động viên sức người, sức của, hết lòng chi viện cho miền Nam và giúp đỡ cuộc chiến đấu chính nghĩa của nhân dân Lào và nhân dân Khơme, chú trọng xây dựng tốt lực lượng cơ động chiến lược, thực hiện thật tốt công tác giao thông, vận chuyển chi viện về vật chất cho các chiến trường, chấp hành tốt các chính sách đối với quân đội.

Nâng cao tinh thần cảnh giác và trình độ sẵn sàng chiến đấu của quân và dân ta. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ đảng đối với công tác quân sự địa phương; tích cực xây dựng dân quân tự vệ, làm tốt công tác phòng không nhân dân; chú trọng phòng gian, giữ bí mật, chống chiến tranh tâm lý và chiến tranh gián điệp của địch, giữ gìn trật tự trị an; kết hợp chặt chẽ xây dựng kinh tế với củng cố quốc phòng; luôn luôn sẵn sàng đập tan mọi âm mưu và hành động chiến tranh mới của đế quốc Mỹ và tay sai, bảo vệ vững chắc sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội.

*
*    *

Về tình hình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, năm 1971 nhân dân ta đã cố gắng phấn đấu, thực hiện các nhiệm vụ khôi phục và phát triển kinh tế theo phương hướng của Nghị quyết Hội nghị lần thứ 19 của Trung ương. Nhân dân miền Bắc đã động viên sức người, sức của, làm đầy đủ nhiệm vụ chi viện cho tiền tuyến, góp phần xứng đáng nhất của mình tạo nên thắng lợi lớn trên các chiến trường.

Nền kinh tế quốc dân đang được khôi phục và phát triển, các điều kiện để ổn định sản xuất và đời sống tăng thêm, công tác quản lý trên một số mặt được cải tiến bước đầu, tình hình kinh tế đang chuyển theo chiều hướng tốt.

Chúng ta đã vượt qua nhiều khó khăn lớn, giành được thắng lợi trong cuộc chiến đấu chống nạn lụt lớn chưa từng thấy, giữ vững sản xuất và xây dựng. Vụ lúa xuân được mùa khá; nhiều ngành công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ hoàn thành kế hoạch; xây dựng cơ bản có một số tiến bộ; giao thông vận tải có nhiều cố gắng; lưu thông phân phối khá hơn trước, đời sống nhân dân nói chung được ổn định. Nhưng tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn, cơ sở vật chất kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội còn yếu, công tác quản lý kinh tế còn nhiều khuyết điểm và nhược điểm. Chiến tranh nhiều năm và nạn lụt mới đây cũng gây ra những hậu quả mà nhân dân ta phải tiếp tục phấn đấu để khắc phục. Tình hình kinh tế tài chính còn nhiều mặt không cân đối. Vì vậy, những tiến bộ của năm 1971 chưa đáp ứng được những yêu cầu của nền kinh tế quốc dân, chưa khai thác được những khả năng và thuận lợi sẵn có.

Kế hoạch nhà nước năm 1972 có ý nghĩa hết sức quan trọng. Chúng ta phải đáp ứng những yêu cầu to lớn của sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Chúng ta phải tích cực thực hiện nhiều công tác có tính quyết định của thời kỳ khôi phục và phát triển kinh tế, giành những thành tích lớn nhất trong việc thực hiện kế hoạch nhà nước năm 1972, chuẩn bị thật tốt cho năm 1973 và những năm tiếp theo, bảo đảm giành thắng lợi trong công cuộc khôi phục, và phát triển kinh tế, từng bước tiến lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa, như Nghị quyết Hội nghị lần thứ 19 của Trung ương đã đề ra.

Những nhiệm vụ chủ yếu của kế hoạch nhà nước năm 1972 và chuẩn bị cho năm 1973 là:

1. Động viên mọi cố gắng cao nhất, bảo đảm đầy đủ, kịp thời các yêu cầu về sức người, sức của và khối lượng vận chuyển chi viện cho tiền tuyến. Tăng cường lực lượng quốc phòng, sẵn sàng chiến đấu đập tan những cuộc phiêu lưu quân sự của địch bằng không quân, biệt kích hoặc bộ binh, bảo vệ an ninh của miền Bắc xã hội chủ nghĩa.

2. Đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, có kế hoạch thiết thực đưa nông nghiệp tiến nhanh và vững chắc lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa.Nắm vững phương hướng sản xuất nông nghiệp của Nghị quyết lần thứ 19, cần giải quyết nhanh chóng và vững chắc vấn đề lương thực, thực phẩm đồng thời tích cực phát triển nông nghiệp toàn diện, thực hiện thâm canh, chuyên canh, đẩy mạnh chăn nuôi thành một ngành sản xuất chính, xây dựng vùng kinh tế mới, tạo ra nhiều nông sản hàng hoá phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Phấn đấu tăng thu nhập từ kinh tế tập thể và tăng cường công tác quản lý hợp tác xã, củng cố quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa ở nông thôn.

Ra sức khôi phục và phát triển công nghiệp và thủ công nghiệp, đặc biệt nắm chắc lực lượng cơ khí, quản lý tốt và quy hoạch hợp lý ngành cơ khí, tích cực trang bị kỹ thuật cho nông nghiệp và các ngành kinh tế khác. 

Đẩy mạnh công tác giao thông vận tải. Cải tiến lưu thông phân phối. Tăng cường xuất khẩu. Bảo đảm đời sống nhân dân.

3. Phấn đấu để năm 1972, căn bản bảo đảm được quỹ tiêu dùng xã hội, năm 1973 bắt đầu có tích luỹ từ trong nội bộ nền kinh tế quốc dân.Đó là mục tiêu cách mạng cấp bách của toàn Đảng, toàn dân, của tất cả các ngành, các cấp trên mặt trận kinh tế. Chúng ta phải phát huy mọi khả năng về sức lao động, thiết bị, vật tư, đất đai, v.v. để đạt mục tiêu ấy.

4. Đẩy mạnh xây dựng cơ bản, tăng cường cơ sở vật chất - kỹ thuật của kinh tế trung ương và kinh tế địa phương, bảo đảm yêu cầu khôi phục và phát triển kinh tế, bảo đảm phục vụ chiến đấu và nhu cầu cấp thiết của đời sống nhân dân, tích cực chuẩn bị điều kiện để đẩy mạnh xây dựng cơ bản theo quy mô lớn trong những năm sau.

5. Đẩy mạnh việc nghiên cứu kế hoạch dài hạn phát triển kinh tế và văn hoá. Chấn chỉnh và xúc tiến công tác điều tra cơ bản, phân vùng kinh tế, quy hoạch các ngành sản xuất; tăng cường công tác nghiên cứu khoa học và kỹ thuật; tổ chức nghiên cứu các vấn đề về hợp tác quốc tế. Xây dựng kế hoạch dài hạn về đào tạo cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật và công nhân kỹ thuật.

6. Trên cơ sở tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, tập trung sức làm tốt công tác quản lý nhà nước, nhất là quản lý kinh tế. Kết hợp biện pháp tư tưởng với biện pháp kinh tế và hành chính, phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động, phát động mạnh mẽ phong trào quần chúng thi đua thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế, các chỉ tiêu kế hoạch nhà nước.

*
*     * 

Để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế, việc tăng cường và cải tiến quản lý là một trong những công tác cấp bách và quan trọng của Đảng và Nhà nước ta.

Phương hướng cơ bản của việc cải tiến quản lý kinh tế là xoá bỏ lối quản lý hành chính, cung cấp, thực hiện quản lý theo phương thức kinh doanh xã hội chủ nghĩa; khắc phục cách tổ chức quản lý thủ công phân tán theo lối sản xuất nhỏ, xây dựng cách tổ chức quản lý của nền công nghiệp lớn nhằm thúc đẩy quá trình đưa nền kinh tế quốc dân từ sản xuất nhỏ tiến lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa.

Trước mắt, phải mau chóng đưa các hoạt động kinh tế trở lại bình thường, đi vào nền nếp và có thể phát triển tốt để từ đó mà tiến lên mạnh mẽ.

Theo phương hướng cơ bản nói trên, công tác tăng cường và cải tiến quản lý trong thời gian tới phải nhằm từng bước xây dựng hệ thống quản lý kinh tế phù hợp với những điều kiện cụ thể của nước ta.

Tăng cường và cải tiến công tác quản lý kinh tế là nhiệm vụ công tác trọng yếu của tất cả các ngành, các cấp, các đơn vị cơ sở, trong khu vực kinh tế quốc doanh cũng như trong khu vực kinh tế tập thể. Phải tăng cường và cải tiến quản lý ở tất cả các khâu quản lý như kế hoạch hoá, thực hiện hạch toán kinh tế và vận dụng đúng đắn hệ thống đòn bẩy kinh tế, quản lý khoa học kỹ thuật, tổ chức bộ máy quản lý, v.v. nhằm đạt đến một sự chuyển biến đồng bộ, ăn khớp từ trên xuống dưới và có kết quả thiết thực, đưa các hoạt động của Nhà nước và công tác quản lý kinh tế đi vào nền nếp chặt chẽ. Hội đồng Chính phủ, các ngành, các cấp, các cơ sở cần xây dựng và thực hiện chương trình cụ thể, tăng cường và cải tiến quản lý kinh tế.

Tăng cường và cải tiến quản lý kinh tế trước hết và quan trọng nhất là nắm chắc kế hoạch và cải tiến công tác kế hoạch hoá, chuyển biến mạnh mẽ trong phương pháp kế hoạch hoá, làm cho kế hoạch trong những năm trước mắt thể hiện đúng đắn phương hướng và nhiệm vụ khôi phục và phát triển kinh tế, thực sự là công cụ chủ yếu để quản lý nền kinh tế quốc dân. Kế hoạch nhà nước phải được cân đối vững chắc, tích cực và toàn diện, trên cơ sở nắm chắc yêu cầu và khả năng, gắn liền kế hoạch tiến bộ kỹ thuật với kế hoạch kinh tế, thống nhất kế hoạch hiện vật và kế hoạch tài chính.

Phải kết hợp chặt chẽ việc kế hoạch hoá tập trung, thống nhất của Nhà nước về những mặt cơ bản của quá trình tái sản xuất xã hội với việc tăng cường trách nhiệm và quyền hạn về kế hoạch hoá của các ngành, các địa phương, các đơn vị cơ sở. Phải thực hiện kế hoạch hoá theo ngành phù hợp với trình độ phát triển của sức sản xuất và đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của từng ngành; giao cho các bộ và tổng cục lập quy hoạch, xây dựng các tiêu chuẩn, chế độ toàn ngành, tổng hợp kế hoạch toàn ngành theo mức độ khác nhau và chỉ đạo thực hiện kế hoạch của ngành, bao gồm cả kinh tế trung ương và kinh tế địa phương, quốc doanh và hợp tác xã. Đồng thời, phải bảo đảm cấp tỉnh là một cấp kế hoạch toàn diện, vừa chịu trách nhiệm về kinh tế địa phương, vừa có trách nhiệm thực hiện kế hoạch nhà nước ở địa phương.

Việc cải tiến công tác kế hoạch hoá phải gắn liền với việc đẩy mạnh và làm tốt nhiều mặt công tác quan trọng khác làm cơ sở cho nó như: đẩy mạnh điều tra cơ bản, nâng cao chất lượng nghiên cứu và phân tích tình hình kinh tế, kiểm kê để nắm vững và có kế hoạch sử dụng tốt nhất năng lực sản xuất và các mặt: sức lao động, thiết bị, vật tư, tiền vốn, đất đai, v.v.; xúc tiến xây dựng các định mức, tiêu chuẩn kinh tế - kỹ thuật cần thiết làm căn cứ cho việc tính toán và cân đối kế hoạch; xác định căn cứ kinh tế - kỹ thuật và làm rõ hiệu quả kinh tế trước khi quyết định chủ trương, nhất là về đầu tư cơ bản trong các ngành kinh tế quốc dân.

Trên cơ sở nắm vững kế hoạch nhà nước là công cụ quản lý chủ yếu, cần tích cực xây dựng và thực hiện chế độ hạch toán kinh tế. Các ngành, các cấp từ trung ương đến cơ sở, trong khi xây dựng và thực hiện kế hoạch, phải tính toán đầy đủ hiệu quả kinh tế nhằm thúc đẩy sản xuất phát triển cao nhất, đồng thời bảo đảm có lãi ngày càng nhiều, làm tròn nghĩa vụ đối với nhà nước, đem lại lợi ích ngày càng tăng cho nền kinh tế quốc dân và cho từng đơn vị. Tất cả các cơ sở sản xuất và kinh doanh đều phải nghiêm chỉnh thực hiện ngay chế độ hạch toán kinh tế, từng bước cải tiến và nâng cao nội dung hạch toán kinh tế, làm cho hạch toán kinh tế có tác dụng thiết thực đối với nền kinh tế quốc dân.

Phải phát huy đúng mức vai trò quan trọng của hệ thống các đòn bẩy kinh tế (giá cả, tiền lương, lợi nhuận, tín dụng, hợp đồng kinh tế,...) nhằm phục vụ và thúc đẩy việc hoàn thành tốt kế hoạch nhà nước. Để vận dụng đúng đắn các đòn bẩy kinh tế,  phải xây dựng và thực hiện các chính sách và chế độ quản lý thích hợp nhằm đòi hỏi và khuyến khích mỗi ngành, mỗi đơn vị làm đầy đủ trách nhiệm, mỗi người lao động làm tốt nghĩa vụ, đạt năng suất lao động và hiệu quả kinh tế cao; thực hiện thưởng, phạt nghiêm minh.

Phải tăng cường quản lý khoa học và kỹ thuật để tận dụng đầy đủ kỹ thuật sẵn có; đồng thời thúc đẩy đưa nhanh kỹ thuật mới vào trong nền kinh tế quốc dân. Phải xây dựng và thực hiện đúng các quy trình, quy phạm kỹ thuật, các tiêu chuẩn, định mức kỹ thuật; đẩy mạnh cải tiến kỹ thuật, hợp lý hoá sản xuất, có chế độ và tổ chức quản lý và kiểm tra chặt chẽ nhằm nâng cao không ngừng chất lượng sản phẩm. Phải xây dựng và thực hiện kế hoạch tiến bộ về khoa học và kỹ thuật, làm cho khoa học và kỹ thuật trở thành một yếu tố vững chắc, không thể thiếu được của kế hoạch phát triển kinh tế và văn hoá. Phải rất coi trọng việc sắp xếp đúng, sử dụng tốt để phát huy tác dụng của đội ngũ cán bộ và công nhân kỹ thuật hiện có. Ra sức nâng cao trình độ cán bộ và công nhân kỹ thuật, tích cực đào tạo thêm nhiều cán bộ kỹ thuật và lao động thạo nghề.

Phải tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, tôn trọng và thực hiện quyền làm chủ của nhân dân lao động trong từng cơ sở sản xuất, kết hợp chặt chẽ giáo dục tư tưởng và khuyến khích vật chất đối với người lao động. Trước mắt, cần nghiên cứu, ban hành các quy định pháp chế về nghĩa vụ của mọi đơn vị, mọi người, như: quy chế về xây dựng và thực hiện kế hoạch nhà nước, nghĩa vụ lao động sản xuất, nghĩa vụ đóng góp cho nhà nước, chế độ về quản lý và sử dụng ruộng đất, về bảo vệ rừng, điều lệ quản lý xí nghiệp và các đơn vị cơ sở, điều lệ về hợp đồng kinh tế, v.v.. Mặt khác, phải soát lại và ban hành thêm những chế độ định rõ quyền dân chủ xã hội chủ nghĩa của công dân. Phải nâng cao ý thức tôn trọng và thi hành pháp chế, đòi hỏi mọi cơ quan, mọi cán bộ làm đúng chức trách của mình. Đề cao kỷ luật lao động, tích cực bảo vệ tài sản xã hội chủ nghĩa, nghiêm khắc xử lý các hành động phạm pháp cũng như những vụ xâm phạm quyền dân chủ xã hội chủ nghĩa của nhân dân.

Coi trọng việc chấn chỉnh và tăng cường tổ chức quản lý kinh tế theo đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, kết hợp quản lý theo ngành và quản lý theo cấp. Phải nêu cao tính chủ động, sáng tạo của các ngành và các địa phương, phát huy đầy đủ khả năng của ngành và địa phương; xác định rõ nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của các ngành, các cấp từ trung ương đến cơ sở; xây dựng những mối quan hệ đúng đắn và chặt chẽ giữa ngành và cấp.

Dưới sự quản lý tập trung, thống nhất của Hội đồng Chính phủ, từng bước thực hiện nguyên tắc quản lý thống nhất theo ngành phù hợp với trình độ phát triển của sức sản xuất, với yêu cầu chuyên môn hoá và hiệp tác hoá sản xuất; nâng cao trách nhiệm và quyền hạn quản lý toàn ngành của người phụ trách (Bộ trưởng, Tổng cục trưởng, v.v.) trong các lĩnh vực quản lý.

Cải tiến và tiếp tục việc phân cấp quản lý kinh tế giữa trung ương và địa phương. Phải bảo đảm quyền lãnh đạo tập trung thống nhất của trung ương, chức năng quản lý toàn ngành của bộ, tổng cục, đồng thời nâng cao trách nhiệm và quyền hạn của chính quyền địa phương quản lý mọi mặt của đời sống kinh tế, văn hoá, nội chính, xã hội và mọi công việc nhà nước trong phạm vi địa phương, theo đúng đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật, chế độ của Nhà nước. Ra sức phát huy tinh thần chủ động và năng lực sáng tạo của địa phương, kết hợp với việc giúp đỡ các địa phương những điều kiện cần thiết để xây dựng nhanh kinh tế địa phương nhằm bảo đảm đời sống của nhân dân địa phương, làm tốt nhiệm vụ đối với các cơ sở kinh tế trung ương đặt tại địa phương và làm tròn nghĩa vụ đối với nhà nước. Theo phương hướng đó, từng bước chấn chỉnh và tăng cường tổ chức cấp tỉnh.

Cấp huyện có vai trò quan trọng trong việc chỉ đạo phát triển nông nghiệp, thủ công nghiệp và quản lý hợp tác xã, cần đẩy mạnh nghiên cứu để sớm quy định nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cấp huyện; theo đó mà kiện toàn cấp huyện để cấp huyện có đủ năng lực làm tròn nhiệm vụ, đặc biệt là lãnh đạo ba cuộc cách mạng ở nông thôn, đưa nông nghiệp từng bước tiến lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa.

Cơ sở sản xuất, kinh doanh là tế bào của nền kinh tế quốc dân, là tiền tuyến trên mặt trận kinh tế. Theo phương hướng mở rộng quyền chủ động sản xuất và kinh doanh của cơ sở dưới sự lãnh đạo thống nhất của Nhà nước, trong năm 1972, các ngành, các cấp phải tập trung sức cùng nhau làm tốt việc cải tiến công tác quản lý ở cơ sở, bao gồm tất cả các loại cơ sở thuộc các ngành sản xuất, lưu thông, phục vụ, cả quốc doanh và tập thể.

Trong các đơn vị kinh tế quốc doanh, phải nhanh chóng ổn định điều kiện sản xuất, cải tiến một bước quản lý kinh tế theo phương thức kinh doanh xã hội chủ nghĩa của nền sản xuất lớn.

Trong khu vực kinh tế tập thể, đặc biệt là đối với các hợp tác xã sản xuất nông nghiệp, cần bổ sung hoặc xây dựng những chính sách về quản lý kinh tế và đào tạo cán bộ nhằm củng cố và nâng cao quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, tăng cường kinh tế tập thể, đưa sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa. Tiếp tục xây dựng và thực hiện một số chính sách về giá thu mua hợp lý đối với nông sản trong và ngoài nghĩa vụ, về nghĩa vụ của nông dân đóng góp cho Nhà nước, về hợp đồng hai chiều giữa Nhà nước và hợp tác xã, về phương thức đầu tư đối với hợp tác xã, về phân phối trong nội bộ hợp tác xã v.v.. Cần tổng kết kinh nghiệm của các hợp tác xã tiên tiến để xây dựng và thực hiện những quy định cụ thể về quản lý các mặt trong hợp tác xã sản xuất nông nghiệp.

Chuẩn bị tốt, tiến tới mở đại hội đại biểu nông dân tập thể ở các cấp và toàn quốc để thảo luận, thông qua điều lệ chi tiết của hợp tác xã, tăng cường quản lý hợp tác xã, củng cố phong trào hợp tác xã và đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp.

Đối với miền núi, đi đôi với việc xây dựng một số vùng kinh tế mới, cần ra sức đẩy mạnh sản xuất của các tỉnh miền núi trên cơ sở xây dựng phương hướng sản xuất thích hợp với từng vùng, làm tốt cuộc vận động định canh định cư, tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật, nâng cao năng lực tổ chức và quản lý. Cần có chủ trương, chính sách đúng đắn về các vấn đề lương thực, bổ sung lao động, phong trào hợp tác hoá và quy chế quản lý rừng, nhằm phát triển những thế mạnh của miền núi là nghề rừng, chăn nuôi, trồng cây công nghiệp và cây làm thuốc. Phải đặc biệt coi trọng công tác quản lý và bảo vệ rừng, khai thác lâm sản một cách hợp lý và có hiệu quả kinh tế cao nhất.

Trong phương hướng, nhiệm vụ chung cũng như trong kế hoạch cụ thể của các ngành, các cấp phải thấu suốt đầy đủ yêu cầu kết hợp chặt chẽ việc xây dựng kinh tế với công cuộc củng cố quốc phòng.

Cần xúc tiến việc xây dựng quy hoạch về bồi dưỡng và đào tạo cán bộ quản lý từ trung ương đến cơ sở. Phải có phương hướng bồi dưỡng và đào tạo thích hợp đối với từng loại cán bộ, chăm lo đúng mức đến việc lựa chọn, bồi dưỡng và xây dựng đội ngũ cán bộ cho tương lai. Tích cực bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho các cán bộ hoạt động lâu năm, có nhiều kinh nghiệm, đồng thời tích cực đào tạo, mạnh dạn cất nhắc cán bộ trẻ tuổi đã trải qua công tác thực tiễn và tỏ ra có nhiều khả năng tiến bộ, nhiều triển vọng.

Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, điều quyết định là tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về mặt kinh tế từ trung ương đến cơ sở, thực hiện đầy đủ quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động, kiện toàn chính quyền, phát huy quyền lực và tác dụng quản lý của chính quyền.

Các tổ chức đảng ở các cấp, các ngành, các đơn vị cơ sở phải thấu suốt nghị quyết của Trung ương, nắm vững công tác lãnh đạo kinh tế, thảo luận và quyết định những chủ trương và biện pháp thực hiện thuộc phạm vi trách nhiệm của mình, kiểm tra việc chấp hành các nghị quyết của Đảng về kinh tế và từng thời gian phải tổng kết kinh nghiệm công tác. Công tác xây dựng chi bộ, nâng cao chất lượng đảng viên, cải tiến sinh hoạt của các tổ chức đảng phải tiến hành trong quá trình lãnh đạo phong trào quần chúng thi đua thực hiện kế hoạch nhà nước; phải nêu cao vai trò tiên phong gương mẫu của các tổ chức đảng và các đảng viên; phải ra sức học tập và rèn luyện để nâng cao năng lực lãnh đạo, bảo đảm đưa sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội tới thắng lợi. Tăng cường công tác kiểm tra của Đảng, đẩy mạnh phê bình, tự phê bình nhằm bảo đảm thi hành đúng chính sách, thực hiện nhiệm vụ, thực hiện kế hoạch nhà nước, đoàn kết, dân chủ, bảo vệ tài sản xã hội chủ nghĩa, kiên quyết đấu tranh chống những biểu hiện tham ô, lãng phí, quan liêu, độc đoán, chuyên quyền, vô kỷ luật, cá nhân chủ nghĩa, tự do chủ nghĩa,...

Kiện toàn bộ máy chính quyền các cấp, phát huy quyền lực của bộ máy nhà nước, để bảo đảm thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và kế hoạch nhà nước. Tăng cường công tác thanh tra, tăng cường sự chỉ đạo toàn diện, tập trung và có hiệu lực từ Hội đồng Chính phủ đến các cấp dưới. Cải tiến mạnh mẽ chế độ và lề lối làm việc của bộ máy nhà nước để quán xuyến được mọi mặt hoạt động, bảo đảm tăng cường quản lý kinh tế, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, làm cho nhà nước thực hiện đầy đủ những nhiệm vụ của chuyên chính vô sản, thể hiện đúng đắn đường lối và chính sách của Đảng và quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động.

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và phát huy quyền lực của Nhà nước là những mặt rất cơ bản của việc thực hiện quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động, đồng thời phải trực tiếp phát huy quyền làm chủ tập thể của công nhân, nông dân tập thể, lao động trí óc ở từng cơ sở, từng cơ quan, bảo đảm thực hiện chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa. Trên cơ sở nắm vững mục tiêu là hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế, hoàn thành thắng lợi kế hoạch nhà nước, kết hợp ba loại biện pháp tư tưởng, kinh tế và hành chính, phải phát động phong trào cách mạng của quần chúng thi đua lao động sản xuất, thực hành tiết kiệm, tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, hạ giá thành, nâng cao hiệu quả kinh tế, chống lười biếng, lãng phí, tham ô.

Công tác của Mặt trận, Công đoàn, Đoàn Thanh niên lao động Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, của các tổ chức kinh tế của quần chúng như các hợp tác xã, cũng như đại hội công nhân, viên chức ở xí nghiệp, cơ quan, đại hội xã viên ở hợp tác xã phải được cải tiến, nâng cao chất lượng, bảo đảm quyền dân chủ của nhân dân, phát huy trí tuệ và sức mạnh của quần chúng nhằm thực hiện các nghĩa vụ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Các cơ quan nhà nước và các ngành quản lý phải tạo mọi điều kiện cần thiết để bảo đảm cho phong trào thi đua của quần chúng phát triển liên tục, làm động lực thúc đẩy việc hoàn thành thắng lợi kế hoạch nhà nước.

*
*    *

Hội nghị Trung ương nhấn mạnh rằng tất cả các tổ chức của Đảng và toàn thể đảng viên phải nắm vững và làm cho quần chúng nhân dân nắm vững tình hình và nhiệm vụ nói trên, tăng cường đoàn kết, nhất trí, tập trung toàn lực đánh thắng giặc Mỹ xâm lược và bọn tay sai của chúng, đồng thời hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ khôi phục và phát triển kinh tế, xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa vững mạnh về mọi mặt để làm đầy đủ nghĩa vụ đối với cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Trên con đường đi đến thắng lợi hoàn toàn còn nhiều thử thách, quân và dân ta phải luôn luôn cảnh giác, nêu cao tinh thần quyết chiến quyết thắng, anh dũng tiến lên. Sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc có nhiều khó khăn, song những cố gắng và thành tích của nhân dân ta là to lớn. Đường lối kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội của Đảng ta đúng đắn, nhân dân ta cần cù và dũng cảm, Nhà nước ta là Nhà nước xã hội chủ nghĩa một lòng vì dân tộc, vì nhân dân, các nước xã hội chủ nghĩa anh em và nhân dân tiến bộ trên thế giới tích cực ủng hộ và giúp đỡ chúng ta.

Toàn Đảng và toàn dân ta hãy ra sức phấn đấu thực hiện thắng lợi những nghị quyết của Trung ương và kế hoạch nhà nước năm 1972. Mỗi địa phương, mỗi ngành, mỗi đơn vị, mỗi người cố gắng góp phần tích cực nhất của mình vào việc thực hiện Di chúc thiêng liêng của Hồ Chủ tịch, quyết tâm đánh thắng hoàn toàn giặc Mỹ xâm lược và xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội. 

Lưu tại Kho Lưu trữ

Trung ương Đảng.