PTS. Nguyễn Vǎn Tài

Theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh thì để bảo vệ sức khoẻ con người ngoài việc ǎn, mặc, ở còn có hai yếu tố quan trọng khác là giữ gìn vệ sinh và luyện tập thể dục thể thao. Vệ sinh và bảo vệ sức khoẻ là hai vấn đề có quan hệ biện chứng với nhau. Vệ sinh sạch sẽ, tạo điều kiện để môi trường trong sạch, con người sống trong môi trường đó được hít thở không khí trong lành, tǎng thêm sức đề kháng chống sự xâm nhập của các loại vi khuẩn độc hại vào cơ thể. Vệ sinh sạch sẽ cần được hiểu là vệ sinh trong ǎn uống, nơi ở, đường phố, không khí, môi trường... Ngược lại, một nơi mất vệ sinh, môi trường bị ô nhiễm bởi các chất bẩn, độc hại thì dễ bị bệnh tật, ốm đau, giảm tuổi thọ. Bác Hồ nói: "Không sạch sẽ thì bẩn, bẩn thỉu sinh bệnh tật". Nếu chúng ta chú ý vệ sinh phòng bệnh thì tránh được bệnh. Ta thường nói phòng bệnh hơn chữa bệnh. 

Sinh thời, khi đi thǎm các đơn vị quân đội, các xí nghiệp, trường học, các địa phương... Bác thường xem điều kiện sinh hoạt (ǎn, ở...), công việc của đơn vị, tập thể lao động trước khi gặp gỡ các đồng chí lãnh đạo nghe báo cáo tình hình và cho hướng chỉ đạo giải quyết. Và những lần như vậy, Bác thường nhắc nhở việc giữ gìn vệ sinh phòng bệnh. Bác cho rằng bất kỳ ai (giai cấp, tầng lớp xã hội nào), bất kỳ ở nơi nào cũng cần được vệ sinh sạch sẽ "... nhà cửa, vườn tược, đường sá đều sạch sẽ, đúng vệ sinh". 

Bác luôn yêu cầu và kêu gọi: "Mọi người phải chú ý giữ gìn vệ sinh, bảo vệ sức khoẻ". 

Khi thǎm và nói chuyện với Trung đoàn 600 (ngày 21-12-1965), Bác yêu cầu mọi người "giữ gìn vệ sinh cho tốt để bảo vệ sức khoẻ". 

Nói chuyện với đồng bào Thủ đô Hà Nội, Bác nhấn mạnh: "Công tác vệ sinh ở Hà Nội cần được chú ý hơn nữa... cần đẩy mạnh công tác vệ sinh hơn nữa ở những khu nhà công nhân, trong các xí nghiệp, cơ quan và các khu lao động". Bác quan tâm đến công tác vệ sinh phòng bệnh không chỉ ở các thành phố lớn, mà cả ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Khi về thǎm Hưng Yên, Bác cǎn dặn: "Giữ gìn vệ sinh ở nông thôn là điều rất quan trọng". Khi về Thanh Hoá, Bác nhắc nhở: "Việc vệ sinh phòng bệnh còn kém... ở nông thôn, vệ sinh cho các cháu bé rất kém". 

Đối với tổ chức công đoàn, Bác giao nhiệm vụ: công đoàn phải chú ý bảo vệ sức khoẻ, bảo vệ an toàn lao động và tǎng cường công tác vệ sinh. 

Đối với thế hệ trẻ, Bác lại càng yêu cầu cao hơn, coi công tác vệ sinh là một tiêu chuẩn của người thiếu niên! Các cháu thiếu nhi phải học hành tốt, lao động tốt, kỷ luật tốt, giữ vệ sinh tốt. 

Đọc Hồ Chí Minh, chúng ta thấy Bác quan tâm đến các phong trào quần chúng có tác dụng thiết thực, bổ ích, không phô trương hình thức, Bác nói: "Phong trào vệ sinh nên liên tục, không nên khi thì rầm rộ, khi thì bỏ qua, như hiện nay. Cần giáo dục rộng khắp cho nhân dân biết giữ vệ sinh", cần phải tuyên truyền rộng khắp phong trào thể dục và vệ sinh phòng bệnh, làm cho mọi người biết ǎn sạch, uống sạch, mặc sạch, ở sạch. Đối với Bác Hồ, ǎn sạch, uống sạch, mặc sạch, ở sạch không chỉ là để "nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm" mà điều quan trọng hơn là vệ sinh phòng bệnh, bảo vệ sức khoẻ con người. 

Ngày nay, chúng ta đang bước vào thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, vấn đề vệ sinh môi trường, bảo vệ sức khoẻ nhân dân đang là vấn đề có tính thời sự. Đã và đang có hàng nghìn, hàng vạn trang sách viết về chống ô nhiễm môi trường, giữ vệ sinh phòng bệnh trên toàn thế giới và ở nước ta. Nhưng những quan điểm cơ bản của Bác về vệ sinh phòng bệnh cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị, vẫn là lời nhắc nhở có tính thời sự đối với mỗi tổ chức, mỗi cá nhân, nhất là đối với ngành y tế - ngành được Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ trực tiếp chǎm lo sức khoẻ cho nhân dân.

Bộ Y Tế; NXB. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1997