Quốc kỳ Cộng hòa Hồi giáo I-ran
Vị trí địa lý: Nằm ở Tây Nam Á, giáp A-déc-bai-gian, Ác-mê-ni-a, biển Cax-pi, Tuốc-mê-ni-xtan, Áp-ga-ni-xtan, Pa-kis-xtan, vịnh Ô-man, vịnh Péc-xích, I-rắc, Thổ Nhĩ Kỳ. Tọa độ: 32o00 vĩ bắc, 53o00 kinh đông.
Diện tích: 1.648.000 km2
Khí hậu: Chủ yếu là khô cằn hoặc bán khô cằn, khí hậu cận nhiệt đới dọc theo bờ biển Caxpi. Ở bờ biển vịnh Pécxích và Ôman có khí hậu nhiệt đới. Nhiệt độ trung bình từ 20 đến 29oC (ở Tê-hê-ran). Lượng mưa trung bình: 50 - 200 mm.
Địa hình: Gồ ghề, núi bao quanh; vùng lòng chảo cao ở giữa với các sa mạc và núi; một số đồng bằng nhỏ không liền nhau dọc theo hai bờ biển.
Tài nguyên thiên nhiên: Dầu mỏ, khí tự nhiên, than đá, crôm, đồng, sắt, chì, mangan, kẽm, sunphua.
Dân số: khoảng 77.447.200 người (2013)
Các dân tộc: Người Ba Tư (51%), Azeri (24%), Gilaki và Mazandarani (8%), Kurd (7%), A-rập (3%), Lur (2%), Baloch (2%), Thổ Nhĩ Kỳ (2%), các nhóm khác (1%).
Ngôn ngữ chính: Tiếng Ba Tư; tiếng Pháp và tiếng Anh được dùng phổ biến.
Lịch sử: I-ran là một trong những quốc gia lâu đời ở châu Á. Từ đầu thế kỷ XX, bị nhiều nước đế quốc xâu xé. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, I-ran là một đầu mối quan trọng để phe đồng minh cung cấp viện trợ cho Liên Xô chống phát xít. Năm 1955, I-ran gia nhập khối quân sự Bát-đa. Tháng 2-1979 lật đổ chế độ quân chủ của Pa-lê-vi, thành lập Chính phủ cách mạng lâm thời. Ngày 1/4/1979, I-ran chính thức tuyên bố là nước Cộng hòa Hồi giáo.
Tôn giáo: Đạo Hồi dòng Shia (89%), Đạo Hồi dòng Sun-ni 10%, v.v..
Tổ chức nhà nước:
Chính thể: Cộng hòa thần quyền.
Các khu vực hành chính: 28 tỉnh: Ardabil, Azarbayjan-e Gharbi, Azarbayjan-e Sharqi, Bushehr, Chahar Mahall va Bakhtiari, Esfahan, Fars, Gilan, Golestan, Hamadan, Hormozgan, Ilam, Kerman, Kermanshhan, Khorasan, Khuzestan, Kohkiluyeh va Buyer Ahmadi, Kordestan, Lorestan, Markazi, Mazandaran, Qom, Qazvin, Semnan, Sistan va Baluchestan, Tehran, Yazd, Zanjan.
Hiến pháp: Thông qua tháng 12-1979, được sửa đổi năm 1989.
Cơ quan hành pháp:
Đứng đầu Nhà nước: Lãnh tụ Cách mạng Hồi giáo.
Đứng đầu Chính phủ: Tổng thống.
Bầu cử: Lãnh tụ Cách mạng Hồi giáo do Đại hội của các giáo chức cao cấp lựa chọn suốt đời; Tổng thống được bầu theo phổ thông đầu phiếu, nhiệm kỳ 4 năm.
Cơ quan lập pháp: Đại hội tư vấn Hồi giáo (290 ghế, các thành viên được bầu theo phổ thông đầu phiếu, nhiệm kỳ 4 năm).
Cơ quan tư pháp: Tòa án Tối cao.
Chế độ bầu cử: Từ 18 tuổi trở lên, phổ thông đầu phiếu.
Các đảng phái chính: Đảng Đoàn kết Hồi giáo I-ran, Mặt trận của những người Hồi giáo, Hiệp hội Tăng lữ Tê-hê-ran, Hội Liên minh Hồi giáo, v.v..
Kinh tế:
Tổng quan: I-ran là nước có tiềm năng kinh tế lớn, trữ lượng dầu mỏ khoảng 95 tỷ thùng, khí đốt khoảng 24.800 tỷ mét khối. Nền kinh tế I-ran pha trộn giữa kế hoạch tập trung, sở hữu nhà nước về dầu mỏ và các doanh nghiệp lớn, nền nông nghiệp kiểu làng xã và dịch vụ, kinh doanh tư nhân quy mô nhỏ. Dầu mỏ là nguồn thu nhập chính của đất nước. I-ran có nguồn khoáng sản phong phú và nguồn khí đốt có trữ lượng lớn. Tình trạng tài chính của I-ran gặp khó khăn trong năm 1997 và càng xấu hơn vào năm 1998 do giá dầu thô giảm. Vì vậy I-ran đã buộc phải giảm nhập khẩu và khất lại việc trả nợ. Giá cả dầu mỏ tăng vọt sau những năm 2000 đã làm tăng mạnh năng lực tài chính của I-ran.
Sản phẩm công nghiệp: Dầu mỏ, sản phẩm hóa dầu, dệt, xi măng và vật liệu xây dựng, chế biến thực phẩm (đặc biệt là đường và dầu thực vật), sản phẩm kim loại, vũ khí.
Sản phẩm nông nghiệp: Lúa mì, gạo, ngũ cốc khác, củ cải đường, hoa quả, bông, các sản phẩm sữa, gỗ, trứng cá muối.
Văn hóa
I-ran có một lịch sử nghệ thuật, âm nhạc, kiến trúc, thi ca, triết học, truyền thống, và hệ tư tưởng lâu đời. Sự tìm kiếm công bằng xã hội và đấu tranh cho sự công bằng là một đặc điểm quan trọng trong văn hoá I-ran. Sự tôn trọng người già và sự hiếu khách cũng là một phần không thể thiếu trong phép xã giao I-ran. Đặc biệt, Văn học Ba Tư được các học giả Ba Tư cũng như nước ngoài đánh giá rất cao. Ngôn ngữ Ba Tư đã được sử dụng trong hơn 2.500 năm và để lại những dấu ấn rõ rệt trong ngôn ngữ viết. Thơ ca I-ran được cả thế giới chú ý vì những dòng thơ và bài ca tuyệt đẹp với các nhà thơ như Hafez, Rumi, Omar Khayyam, và Firdowsi.
Giáo dục: Giáo dục tiểu học bắt buộc đối với mọi trẻ em, bắt đầu từ 6 tuổi và kéo dài trong 5 năm. Bậc trung học được phân làm ba phần. Ba năm đầu gọi là "hướng dẫn", ba năm tiếp theo gọi là "trung học". Sau khi kết thúc trung học, nếu muốn vào đại học phải hoàn thành năm thứ bảy gọi là "tiền đại học". Sinh viên Hồi giáo thường học trong các nhà dòng, môn khoa học và toán học là những môn phổ biến. Trường Đại học Tê-hê-ran, một số trường ở các tỉnh và một số trường nhỏ hơn được dành cho những cấp học cao hơn.
Thủ đô: Tê-hê-ran (Tehran)
Các thành phố lớn: Mashhad, Esfahan...
Đơn vị tiền tệ: Rian Iran (IR); 10 IR - 1 toman
Quốc khánh: 01-4 (1979)
Danh lam thắng cảnh: Thủ đô Tê-hê-ran, thành phố Ba Tư cổ, biển Caxpi, núi Zagros, sa mạc Dasơ-e-Kari, hồ Umia, v.v..
Quan hệ quốc tế: Tham gia các tổ chức quốc tế FAO, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, IFAD, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, ISO, ITU, OPEC, UN, UNC-TAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WFTU, WHO, WMO, v.v..
Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam: 4/8/1973
Địa chỉ Đại sứ quán của hai nước:
Đại sứ quán Việt Nam tại I-ran:
Địa chỉ: No.6 East Ordibehesht, Mardani, Akbari str., Peysian str., M.Ardebili, Vali-e-Asr Ave, Tehran.
Điện thoại: +98-21-22411670/+98-9121596135
Fax: +98-21-22416045
Email: vnemb.ir@mofa.gov.vn
Đại sứ quán I-ran tại Việt Nam:
Địa chỉ: 54 Trần Phú - Hà Nội - Việt Nam.
Điện thoại: (84-04) 38232068/9
Fax: (84-04) 38232120
Email: embiri@fpt.vn ; iremb.hanoi@mfa.gov.ir
Website: hanoi.mfa.gov.ir