Cộng hòa Ghi-nê Bít-xao (Republica de Guinea-Bissau)

Mã vùng điện thoại: 245              Tên miền Internet: .gw

Quốc kỳ Cộng hòa Ghi-nê Bít-xao

Vị trí địa lý: Nằm trên bờ biển Tây Phi, giáp Xê-nê-gan, Ghi-nê và Đại Tây Dương. Tọa độ: 12⁰00 vĩ bắc, 15⁰00 kinh tây.

Diện tích: 36.120 km²

Thủ đô: Bít-xao (Bitssau)

Quốc khánh: 24-9 (1973)

Lịch sử: Người Bồ Đào Nha đến vùng đất này vào thế kỷ XV và nhiều năm sau đó, là nơi buôn bán nô lệ da đen. Năm 1951, vùng đất này được coi là "tỉnh hải ngoại" của Bồ Đào Nha. Tháng 6-1972, Ghi-nê Bít-xao được quyền "tự trị địa phương", nhưng vẫn lệ thuộc vào Bồ Đào Nha. Ngày 24/9/1973, nước Cộng hòa Ghi-nê Bít-xao tuyên bố thành lập. Năm 1994, sau 20 năm giành được quyền độc lập từ Bồ Đào Nha, lần đầu tiên Ghi-nê Bít-xao tổ chức bầu cử Tổng thống và cơ quan lập pháp với sự tham gia của nhiều đảng phái. Trong những năm 1998 - 1999, ở Ghi-nê Bít-xao đã diễn ra cuộc xung đột vũ trang đẫm máu, khiến cho nhiều người thiệt mạng. Tình hình đã dần ổn định hơn khi ông Koumba Yalla thắng cử sau cuộc bầu cử Tổng thổng.

Tổ chức nhà nước:

Chính thể: Cộng hòa.

Các khu vực hành chính: Gồm 9 vùng: Bafata, Biombo, Bissau, Bolama, Cacheu, Gabu, Oio, Quinara, Tombali.

Hiến pháp: Thông qua ngày 16/5/1984

Cơ quan hành pháp:

Đứng đầu Nhà nước: Tổng thống.

Đứng đầu Chính phủ: Thủ tướng.

Bầu cử: Tổng thống được bầu theo phổ thông đầu phiếu, nhiệm kỳ 5 năm. Thủ tướng do Tổng thống chỉ định sau khi tham khảo ý kiến những người lãnh đạo các đảng phái trong cơ quan lập pháp.

Cơ quan lập pháp: Quốc hội (hay Đại hội đại biểu nhân dân) gồm 100 ghế, được bầu theo phổ thông đầu phiếu, nhiệm kỳ 4 năm.

Cơ quan tư pháp: Tòa án Tối cao gồm 9 thẩm phán do Tổng thống chỉ định; Toà Thượng thẩm hình sự và dân sự; các Tòa án vùng.

Chế độ bầu cử: Từ 18 tuổi trở lên, phổ thông đầu phiếu.

Các đảng phái chính: Đảng người Phi vì độc lập của Ghi-nê Bít-xao và Cáp-ve (PAIGC); Phong trào Kháng chiến của Ghi-nê Bít-xao - Phong trào Ba Fata (RGB-MB); Diễn đàn Công dân Ghi-nê (FCG); Liên minh quốc gia vì dân chủ và tiến bộ (UNDP); Đảng Đổi mới xã hội (PRS); Đảng Dân chủ xã hội thống nhất (PUSD), v.v..

Khí hậu: Nhiệt đới, nóng và ẩm. Mùa mưa (từ tháng 6 đến tháng 11) có gió tây nam. Mùa khô (từ tháng 12 đến tháng 5) có gió đông bắc. Nhiệt độ trung bình: 24⁰C đến 28⁰C.

Địa hình: Đồng bằng ven biển thấp và cao dần lên ở miền Đông.

Tài nguyên thiên nhiên: Gỗ, phốt phát, bô xít, dầu mỏ.

Dân số: 1.704.000 người (ước tính năm 2013).

Các dân tộc: Người Phi chiếm 99% (trong đó người Balanta - 30%, Fula - 20%, Manjaca - 14%, Mandiga - 13%, Papel - 7%); người châu Âu và người Mulatto (ít hơn 1%).

Ngôn ngữ chính: Tiếng Bồ Đào Nha; tiếng Crioulo và các ngôn ngữ châu Phi khác cũng được sử dụng.

Tôn giáo: Tín ngưỡng bản địa (50%), Đạo Hồi (45%), Đạo Thiên chúa (5%).

Kinh tế:

Tổng quan: Là một trong 20 nước nghèo nhất trên thế giới, nền kinh tế Ghi-nê Bít-xao phụ thuộc chủ yếu vào trồng trọt và đánh bắt cá. Thu hoạch hạt điều đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây (đứng thứ 6 về sản phẩm hạt điều). Lúa gạo là cây lương thực chủ yếu.

Sản phẩm công nghiệp: Bia, đồ uống nhẹ khác.

Sản phẩm nông nghiệp: Gạo, ngô, đậu, sắn, hạt điều, lạc nhân, hạt cọ, bông, gỗ; cá.

Giáo dục: Nhà nước quy định 6 năm học bắt buộc, nhưng tỷ lệ trẻ em đi học rất thấp, đa số bỏ học nửa chừng. Các trường học dạy bằng tiếng Bồ Đào Nha là thứ tiếng các em không nói ở nhà. Ghi-nê Bít-xao cũng có trường trung học, nhưng học sinh phải đến Bít-xao để học nốt năm cuối. Có một số trường sư phạm và hướng nghiệp, nhưng không có trường đại học.

Đơn vị tiền tệ: XOF

Danh lam thắng cảnh: Thủ đô Bít-xao, đảo Bi-da-gốt, sông Cô-ru-ban, sông Ghê-ba, v.v..

Quan hệ quốc tế: Lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam ngày 30/9/1973. Tham gia các tổ chức quốc tế AfDB, ECA, FAO, G-77, IBRD, ICAO, IFAD, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, ITU, OAU, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WtrO, v.v..

Cơ quan đại diện:

Đại sứ quán Việt Nam tại Ăng-gô-la kiêm nhiệm Ghi-nê Bít-xao

Địa chỉ: Via AL4, Lotes Nº4-5, Talatona-Luanda Sul, Luanda, Angola

Điện thoại : (+244) 222. 0110697 – 222. 010698

Đại sứ quán Ghi-nê Bít-xao tại Trung Quốc kiêm nhiệm Việt Nam

Địa chỉ: 2-2-101, Ta Yuan Diplomatic Compound, Chaoyang District, Beijing

Điện thoại: (+86)10 6532 7393