Đảng Cộng sản Trung Quốc là đội tiền phong của gia cấp công nhân Trung Quốc, đồng thời là đội tiền phong của nhân dân Trung Quốc và dân tộc Trung Hoa, là nòng cốt lãnh đạo sự nghiệp xã hội chủ nghĩa mang đặc sắc Trung Quốc, đại diện yêu cầu phát triển sức sản xuất tiên tiến của Trung Quốc, đại diện phương hướng phát triển văn hóa tiên tiến của Trung Quốc, đại diện lợi ích căn bản của đông đảo nhân dân ở Trung Quốc.

Lý tưởng tối cao và mục tiêu cuối cùng của Đảng Cộng sản Trung Quốc là thực hiện chủ nghĩa cộng sản. Điều lệ Đảng quy định: Đảng Cộng sản Trung Quốc lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Mao Trạch Đông, lý luận Đặng Tiểu Bình và tư trưởng Ba đại diện quan trọng làm kim chỉ nam hành động của mình.

Đảng Cộng sản Trung Quốc thành lập tháng 7 năm 1921. Từ năm 1921 đến năm 1949, Đảng Cộng sản Trung Quốc lãnh đạo nhân dân Trung Quốc tiến hành đấu tranh gian khổ, lật đổ ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa phong kiến và chủ nghĩa tư bản quan liêu.

Sau khi thành lập nước Trung Hoa mới, Đảng Cộng sản Trung Quốc lãnh đạo nhân dân các dân tộc cả nước giữ gìn độc lập và an ninh quốc gia, thực hiện chuyển biến thành công xã hội Trung Quốc từ chủ nghĩa dân chủ mới sang chủ nghĩa xã hội, triển khai công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa có kế hoạch và quy mô lớn, khiến sự nghiệp kinh tế và văn hóa ở Trung Quốc được phát triển to lớn chưa từng có trong lịch sử.

Sau khi hoàn thành cơ bản cải tạo chủ nghĩa xã hội đối với chế độ tư hữu tư liệu sản xuất, vì thiếu kinh nghiệm, Đảng Cộng sản Trung Quốc có những sai lầm trong quá trình lãnh đạo sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội; Từ năm 1966 đến 1976, xẩy ra Đại cách mạng văn hóa, một sai lầm mang tính toàn cục diễn ra trong thời gian dài.

Tháng 10 năm 1976, Đại cách mạng văn hóa kết thúc, Trung Quốc bước vào thời kỳ phát triển mới trong lịch sử.

Sau hội nghị toàn thể lầu thứ 3 khóa 11 Đảng Cộng sản Trung Quốc triệu tập cuối năm 1978, thực hiện bước ngoặc vĩ đại có ý nghĩa sâu xa kể từ ngày nước Trung Hoa mới thành lập.

Từ năm 1979, Đảng Cộng sản Trung Quốc thực thi chính sách cải cách mở cửa do đồng chí Đặng Tiểu Bình đề xướng. Sau khi thi hành cải cách mở cửa, nền kinh tế quốc dân và phát triển xã hội Trung Quốc thu được thành tựu khiến cả thế giới quan tâm, diện mạo đất nước biến đổi long trời lở đất, là thời kỳ tình hình tốt nhất kể từ ngày thành lập nước Trung Hoa mới, cũng là thời kỳ nhân dân được lợi nhiều nhất.

Đảng Cộng sản Trung Quốc chủ trương tích cực phát triển quan hệ đối ngoại, phấn đấu tạo môi trường quốc tế có lợi cho công cuộc cải cách mở cửa và xây dựng hiện đại hóa ở Trung Quốc.

Trong công việc quốc tế, Đảng Cộng sản Trung Quốc kiên trì chính sách ngoại giao hoà bình độc lập tự chủ, giữ gìn độc lập và chủ quyền của Trung Quốc, phản đối chủ nghĩa bá quyền và chính trị cường quyền, giữ gìn hoà bình thế giới, thúc đẩy tiến bộ loài người.

Trên cơ sở 5 nguyên tắc tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau, không xâm phạm lẫn nhau, không can thiệp công việc nội bộ của nhau, bình đẳng cùng có lợi cùng chung sống hoà bình, phát triển quan hệ với các nước trên thế giới. Đảng Cộng sản Trung Quốc xây dựng và phát triển quan hệ hữu nghị với chính đảng các nước trên thế giới trên cơ sở 4 nguyên tắc độc lập tự chủ, bình đẳng hoàn toàn, tôn trọng lẫn nhau, không can thiệp công việc nội bộ của nhau.

Hiện nay, Đảng Cộng sản Trung Quốc giữ gìn quan hệ hữu nghị với hơn 300 chính đảng của hơn 120 nước trên thế giới. Đảng Cộng sản Trung Quốc là một chỉnh thể thống nhất căn cứ cương lĩnh và điều lệ của mình, thể theo nguyên tắc chế độ tập trung dân chủ. Điều lệ Đảng Cộng sản Trung Quốc quy định: công nhân, nông dân, quân nhân, tri thức và phần tử tiên tiến trong các tầng lớp xã hội tròn 18 tuổi, công nhận cương lĩnh và điều lệ Đảng, nguyện tham gia và tích cực làm việc trong một tổ chức của Đảng, thi hành nghị quyết của Đảng, nộp đảng phí định kỳ, có thể xin gia nhập Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Tổ chức Trung ương Đảng bao gồm: Đại hội đại biểu toàn quốc, Ban Chấp hành, Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ Ban Chấp hành, Ban Bí thư Trung ương, Quân uỷ Trung ương và Ủy ban Kiểm tra kỷ luật Trung ương. Đại hội đại biêu toàn quốc của Đảng 5 năm tổ chức một lần. Ban Chấp hành là cơ quan lãnh đạo tối cao của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Đảng Cộng sản Trung Quốc hiện có gần 70 triệu đảng viên, Tổng Bí thư đương nhiệm là đồng chí Tập Cận Bình.

Ở Trung Quốc hiện nay, ngoài Đảng Cộng sản Trung Quốc, còn có 8 chính đảng khác, được gọi là đảng phái dân chủ: Ủy ban cách mạng Quốc dân đảng Trung Quốc, Đồng minh dân chủ Trung Quốc, Hội kiến quốc dân chủ Trung Quốc, Hội xúc tiến dân chủ Trung Quốc, Đảng dân chủ nông công Trung Quốc, Đảng trí công Trung Quốc, Học xã Cửu Tam, Đồng minh tự trị dân chủ Đài Loan. Phần lớn hình thành và phát triển trong chiến tranh chống Nhật và chiến tranh giải phóng toàn quốc, các đảng phái dân chủ ủng hộ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc về chính trị, đây là sự lựa chọn lịch sử trong quá trình hợp tác lâu dài cùng nhau phấn đấu với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Các đảng phái dân chủ được hưởng tự do chính trị, tổ chức độc lập và bình đẳng về địa vị pháp lý trong phạm vi quy định của Hiến pháp. Phương châm hợp tác cơ bản của Đảng Cộng sản Trung Quốc với các đảng phái dân chủ là "tồn tại lâu dài, giám sát lẫn nhau, đối sử chân thành với nhau, vinh nhục có nhau". Các đảng phái dân chủ không phải là đảng nắm quyền, cũng không phải là đảng đối lập, mà là đảng tham chính. 

Ban Tư liệu - Văn kiện (tổng hợp)