Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đã sáng lập ra đội quân chủ lực đầu tiên của các lực lượng vũ trang ta, đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân: đó là quân đội kiểu mới của giai cấp công nhân của dân tộc ta; là sự vận dụng đúng đắn và sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, cùng sự kế thừa và phát huy truyền thống, kinh nghiệm đánh giặc giữ nước qua mấy nghìn năm lịch sử của dân tộc Việt Nam. 

Đúng như dự báo thiên tài của Người, đội quân đó đã lớn lên, trưởng thành và chiến thắng vẻ vang, thành Quân đội nhân dân Việt Nam ngày nay. 

Như một người cha chăm sóc đứa con yêu, Bác đã ngày đêm chăm lo trau dồi bản chất cách mạng, bản chất giai cấp công nhân cho Quân đội, Người coi đó là yếu tố cơ bản nhất để tạo nên sức mạnh vô địch của Quân đội nhân dân. Người nói "Giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất, giác ngộ nhất, kiên quyết nhất, có kỷ luật nhất và tổ chức chặt chẽ nhất, mà Đảng vô sản là bộ tham mưu của giai cấp công nhân"(1). Bản chất ấy được thể hiện trên các lĩnh vực chính trị - tư tưởng, tổ chức xây dựng và hoạt động chiến đấu của Quân đội nhân dân. Nói cách khác, toàn bộ đời sống chiến đấu của Quân đội nhân dân đều quán triệt lập trường, quan điểm, ý chí của giai cấp công nhân. Trước hết điều đó thể hiện ở mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của Quân đội nhân dân là độc lập dân tộc, ruộng đất cho dân cày, thống nhất nước nhà và đưa đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Đó cũng là sự ham muốn tột bậc của Người. 

Quân đội nhân dân chiến đấu cho mục tiêu, lý tưởng đó nhằm: giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn thể dân tộc ta thoát khỏi ách nô lệ, áp bức bóc lột của chế độ phong kiến và của chủ nghĩa thực dân, đế quốc vô cùng tàn ác. "Độc lập dân tộc", "ruộng đất dân cày", tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu cũng là khát vọng lâu đời, nóng bỏng của cả dân tộc Việt Nam, trước hết là của giai cấp công nhân và giai cấp nông dân. Chiến đấu cho mục tiêu đó Quân đội ta luôn luôn được sự đùm bọc yêu thương, hết lòng ủng hộ giúp đỡ của nhân dân và nhân dân cũng coi quân đội thực sự là con em của mình. 

Quân đội ta chiến đấu cho mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là chiến đấu cho lợi ích của chính bản thân và gia đình mình. Mỗi cán bộ, chiến sĩ nhận rõ quyền lợi, hạnh phúc của mình đều gắn bó với sự nghiệp cách mạng, nên chiến đấu với tinh thần tự nguyện, quyết xả thân hy sinh cho thắng lợi của cách mạng, không khuất phục trước bất cứ kẻ thù nào của dân tộc, của giai cấp. Nhờ vậy, Quân đội ta đã không ngừng tạo ra sức mạnh tinh thần, sức mạnh vật chất để hoàn thành vẻ vang mọi nhiệm vụ xây dựng và chiến đấu qua các thời kỳ cách mạng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân giao phó. Đúng như lời Người nói "Quân đội ta là quân đội anh hùng của một dân tộc anh hùng. Mới ra đời với gậy tày, súng kíp đã cùng toàn dân đánh Pháp, đánh Nhật đưa cách mạng tháng Tám đến thành công. Lên mười tuổi đã cùng toàn dân giành được thắng lợi lớn Điện Biên Phủ, đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Pháp được Mỹ giúp sức. 

Quân đội ta anh dũng trong kháng chiến và cũng anh dũng trong hòa bình... Quân đội ta cũng đã góp phần tích cực xây dựng kinh tế, phát triển văn hóa làm tròn nhiệm vụ của một quân đội cách mạng"(2). Và Bác khẳng định "Quân đội ta có sức mạnh vô địch, vì nó là một Quân đội nhân dân do Đảng ta xây dựng, Đảng ta lãnh đạo và giáo dục"(3). Đây là nhân tố cơ bản đầu tiên quyết định bản chất giai cấp công nhân của quân đội và là nguồn gốc mọi thắng lợi của quân đội ta. 

Sự lãnh đạo của Đảng, của Bác Hồ đối với Quân đội nhân dân là lãnh đạo tuyệt đôí trực tiếp về mọi mặt. Đó là sự lãnh đạo cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Đảng đề ra nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ quân sự cho Quân đội nhân dân trong từng thời kỳ của cách mạng, đề ra phương châm, tư tưởng chỉ đạo tác chiến, đường lối tổ chức, xây dựng lực lượng, xây dựng đội ngũ cán bộ; đường lối xây dựng, phát triển khoa học và nghệ thuật quân sư, xây dựng cơ sở vật chất cho Quân đội nhân dân. Đó là sự lãnh đạo trong bất cứ hoàn cảnh nào, điều kiện nào, trong xây dựng cũng như trong chiến đấu, khi phân tán cũng như tập trung, lúc còn trang bị thô sơ cũng như khi đã trang bị hiện đại, ở các đơn vị chủ lực, hay các đơn vị bộ đội địa phương, các đơn vị ở chiến trường, địa bàn trong nước cũng như các đơn vị làm nhiệm vụ quốc tế. 

Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, trước hết là phải làm cho mọi lĩnh vực xây dựng cũng như chiến đấu của quân đội theo đúng đường lối, chủ trương của Đảng, của Nhà nước. Bác dạy "Toàn thể cán bộ và chiến sĩ phải ra sức học tập chính trị, quân sự, văn hóa, cần phải nâng cao lập trường tư tưởng của giai cấp công nhân, cần phải nắm vững đường lối quân sự của Đảng, ra sức rèn luyện kỹ thuật và chiến thuật, cần phải luôn nêu cao cảnh giác, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân"(4) . 

Trong xây dựng quân đội, Người luôn chăm lo đến việc giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ. Người nói "Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại. Quân đội ta là Quân đội nhân dân. Nhân dân có Đảng lãnh đạo, Đảng có chính cương, chính sách. Đã là Quân đội nhân dân thì phải học chính sách của Đảng". "Học không bao giờ cùng. Học mãi để tiến bộ mãi. Càng tiến bộ, càng thấy cần phải học thêm... Học để làm việc, làm người, làm cán bộ, học để phụng sự đoàn thể, giai cấp và nhân dân, Tổ quốc và nhân loại"(5). Bác rất quan tâm đến xây dựng con người: từ việc giáo dục, học hành đến cái ăn, cái mặc, cái ở của bộ đội, đặc biệt là của các chiến sĩ. Bác chỉ rõ "Cán bộ không có đội viên, lãnh tụ không có quần chúng thì không làm gì được. Bởi vậy cần phải thương yêu đội viên. Từ tiểu đội trưởng trở lên, từ Tổng tư lệnh trở xuống, phải săn sóc đời sống vật chất, tinh thần của đội viên... Bộ đội chưa ăn cơm, cán bộ không được kêu mình đói. Bộ đội chưa có áo mặc, cán bộ không được kêu mình rét. Bộ đội chưa đủ chỗ ở, cán bộ không được kêu mình mệt. Thế mới là dân chủ, là đoàn kết, là tất thắng". 

Người đặc biệt quan tâm xây dựng tình đoàn kết quân dân. Bác thường dạy quân với dân như cá với nước, toàn dân phải chăm lo xây dựng quân đội, còn quân đội phải hết lòng bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ sinh mạng, tài sản của nhân dân, không được động đến một cái kim, một sợi chỉ của nhân dân. Rõ ràng truyền thống tốt đẹp "Phụ tử chí tình", "Quân, dân một lòng" của Tổ tiên ta đã được Bác tiếp thụ và phát triển một cách tốt đẹp. 

Những nội dung tư tưởng trên của Bác là phương hướng xây dựng Quân đội nhân dân hùng mạnh. Quân đội có thể không đông về số lượng, nhưng mạnh ở sự giác ngộ chính trị tư tưởng, thống nhất về mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, mạnh ở sự đoàn kết quân dân, đoàn kết nhất trí giữa cán bộ và chiến sĩ, mạnh ở mưu trí dũng cảm trong chiến đấu, ở tính năng động sáng tạo trong sử dụng những vũ khí trang bị kỹ thuật phù hợp với cách đánh Việt Nam, chiến trường Việt Nam. 

Sức mạnh của Quân đội ta bắt nguồn từ sự lãnh đạo giáo dục của Đảng, của Bác Hồ, từ sức mạnh và lòng thương yêu đùm bọc của nhân dân, từ chiều sâu nền văn hóa truyền thống dân tộc và sức mạnh thời đại. Quân đội ta thực sự trở thành niềm tin, niềm tự hào của nhân dân, đã được nhân dân tặng cho danh hiệu "Bộ đội Cụ Hồ". "Bộ đội Cụ Hồ" là hình mẫu rất đẹp về đức hy sinh chiến đấu vì độc lập dân tộc, vì chủ nghĩa xã hội, vì cuộc sống hòa bình, tự do, ấm no, hạnh phúc của nhân dân, là nhân cách con người Việt Nam mới. 

Suốt hơn nửa thế kỷ Quân đội ta thấm nhuần lời dạy của Bác, chiến đấu dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, với đường lối chính trị, đường lối quân sự đúng đắn đã làm nền tảng hun đúc lên tinh thần quyết chiến, quyết thắng, biết đánh, biết thắng, dũng cảm mưu trí trong chiến đấu, năng động sáng tạo trong học tập, công tác, khiêm tốn giản dị trong cuộc sống. Cán bộ, chiến sĩ thương yêu nhau như ruột thịt, trên dưới một lòng, có kỷ luật nghiêm và dân chủ tốt, có tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung, chí tình, chí nghĩa. Như lời Bác khen ngợi "Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng"(6). Đó là truyền thống cách mạng vẻ vang, là sức mạnh chiến thắng của Quân đội nhân dân, của "Bộ đội Cụ Hồ". 

Nhân Kỷ niệm 110 năm ngày sinh của Bác, cán bộ, chiến sĩ ta mãi mãi ghi lòng tạc dạ công ơn Người, nguyện thực hiện tốt những lời dạy bảo ân cần của Bác, hăng say học tập nâng cao trình độ mọi mặt để đáp ứng yêu cầu mới của sự nghiệp đổi mới xây dựng và bảo vệ độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; nâng cao hơn nữa chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội nhân dân, đẩy mạnh xây dựng chính quy; nâng cao chất lượng đội ngũ sĩ quan và cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật, v.v. Đặc biệt là tập trung sức xây dựng quân đội về chính trị, đây là một nội dung quan trọng nhất. Các thế lực thù địch đang thực hiện chiến lược "diễn biến hòa bình", chống phá cách mạng nước ta trên các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, tư tưởng..., trong đó họ coi chống phá ta về chính trị, tư tưởng là một mũi nhọn. Sự gắn bó của quân đội nhân dân với Đảng, Nhà nước và nhân dân, lòng trung thành với Tổ quốc, với chế độ xã hội chủ nghĩa, tinh thần hy sinh chiến đấu vì hòa bình, độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc của nhân dân, là nguồn sức mạnh tiến công nhằm đập tan âm mưu của các thế lực thù địch, hòng "phi chính trị hóa" quân đội. Đồng thời Quân đội nhân dân tích cực tham gia sản xuất, xây dựng kinh tế, thực hành tiết kiệm, góp phần thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng đất nước giàu mạnh; gương mẫu chấp hành mọi chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện thắng lợi mọi đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước. Và cũng qua đó mà tiếp nhận sự giáo dục của nhân dân, rèn luyện phẩm chất "Bộ đội Cụ Hồ", tu dưỡng người quân nhân cách mạng ngay trong lòng dân, thực hiện tốt hơn nữa quan hệ quân dân cả nước, tạo nên nguồn sức mạnh mới vô tận của Quân đội ta trong thời kỳ mới.

Tạp chí Quốc phòng toàn dân, tháng 5/2000

1. Hồ Chí Minh, Tuyển tập, tập 2, Nhà xuất bản Sự thật, H. 1980, tr.93. 
2. Hồ Chí Minh với các Lực lượng vũ trang nhân dân, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, H, 1975, tr. 358, 359. 
3. Sđd, tr. 359. 
4. Sđd, tr. 345. 
5. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5, Nhà xuất bản Sự thật, H, 1985, tr. 287. 
6. Hồ Chí Minh với các Lực lượng vũ trang nhân dân, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, H, 1985, tr. 385, 359.