Cộng hòa Cư-rơ-gư-xtan (Kyrgyz Republic)

Mã vùng điện thoại: 996     Tên miền Internet: .kg

Quốc kỳ Cộng hòa Cư-rơ-gư-xtan

Vị trí địa lý: Nằm ở Trung Á, giáp Ca-dắc-xtan, Trung Quốc, Tát-gi-ki-xtan, U-dơ-bê-ki-xtan. Tọa độ: 41⁰00 vĩ bắc, 75⁰00 kinh đông. 

Diện tích: 198.500 km².

Khí hậu: Thay đổi theo vùng: từ khí hậu lục địa khô đến khí hậu địa cực ở vùng cao dãy núi Thiên Sơn; khí hậu cận nhiệt đới ở phía tây nam (thung lũng Fergana) và ôn hòa ở miền Bắc. Nhiệt độ trung bình tháng 1: từ -15⁰C đến 8⁰C; tháng 7: 20 - 27⁰C. Lượng mưa trung bình: 200 - 400 mm ở vùng núi và 1.500 mm ở phía tây.

Địa hình. Phía tây nam có dãy núi Antai-Pamia, phía đông bắc có núi Thiên Sơn; đi liền với các dãy núi là các thung lũng và lòng chảo.

Tài nguyên thiên nhiên: Giàu tiềm năng thủy điện, vàng và đất hiếm, than đá, dầu mỏ, khí tự nhiên, thủy ngân, bitmut, chì, kẽm.

Dân số: khoảng 5.719.500 người (2013)

Các dân tộc: Các dân tộc: Người Ki-ếc-ghi (52,4%), Nga (18%), U-dơ-bếc (12,9%), Ucraina (2.5%), Đức (2,4%), các nhóm khác (11,8%)

Ngôn ngữ chính: Tiếng Ki-ếc-ghi và tiếng Nga

Lịch sử: Từ thế kỷ XIII đến đầu thế kỷ XVI, vùng đất này thuộc quyền quản lý của những người Tác-ta Mông Cổ. Đến đầu thế kỷ XIX, vùng này thuộc lãnh địa Cô-gan. Vào cuối những năm 60, 70 của thế kỷ XIX, Cư-rơ-gư-xtan nằm trong đế chế Nga. Ngày 1/2/1926, Cư-rơ-gư-xtan trở thành nước cộng hòa tự trị trong nước Nga. Từ ngày 5/12/1936, Cư-rơ-gư-xtan là nước cộng hòa nằm trong Liên bang Xô viết. Năm 1991, Cư-rơ-gư-xtan tách khỏi Liên Xô (cũ) và tuyên bố là nước độc lập.

Tôn giáo: Đạo Hồi (75%), đạo Chính thống (20%), các tôn giáo khác (5%)

Tổ chức nhà nước:

Chính thể: Cộng hòa.

Các khu vực hành chính: 6 vùng và 1 thành phố* gồm: Bishkek Shaary*, Chuy Oblasty (Bishkek), Jalal-Abad Oblasty, Naryn Oblasty, Osh Oblasty, Talas Oblasty, Ysyk-Kol Oblasty (Karakol).

Hiến pháp: Thông qua ngày 5/5/1993, được sửa đổi ngày 10/2/1996.

Cơ quan hành pháp:

Đứng đầu Nhà nước: Tổng thống.

Đứng đầu Chính phủ: Thủ tướng.

Bầu cử: Tổng thống được bầu theo phổ thông đầu phiếu, nhiệm kỳ 5 năm; Thủ tướng do Tổng thống bổ nhiệm.

Cơ quan lập pháp: Quốc hội hai viện gồm: Thượng viện (Hội đồng lập pháp) gồm 35 ghế, được bầu theo phổ thông đầu phiếu, nhiệm kỳ 5 năm và Hạ viện (Hội đồng đại diện của nhân dân) gồm 70 ghế, được bầu theo phổ thông đầu phiếu, nhiệm kỳ 5 năm.

Cơ quan tư pháp: Tòa án tối cao, các thẩm phán do Hội đồng Tối cao bổ nhiệm dựa trên khuyến nghị của Tổng thống, nhiệm kỳ 10 năm; Tòa án Hiến pháp; Tòa án Trọng tài cấp cao.

Chế độ bầu cử: từ 18 tuổi trở lên, phổ thông đầu phiếu.

Các đảng phái chính: Đảng Dân chủ xã hội (PSD); Phong trào Dân chủ Cư-rơ-gư-xtan (DDK); Phong trào Dân chủ Thống nhất quốc gia (DDNE); Đảng Cộng sản Cư-rơ-gư-xtan (PKK); Phong trào Dân chủ của Cư-rơ-gư-xtan tự do (ErK); Đảng Cộng hòa Cư-rơ-gư-xtan, v.v..

Kinh tế:

Tổng quan: Dù có sự giúp đỡ của các nhà tài trợ lớn phương Tây, gồm cả Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng thế giới và Ngân hàng phát triển Châu Á, Cộng hoà Cư-rơ-gư-xtan vẫn phải đối mặt với những khó khăn về kinh tế từ sau độc lập. Ban đầu, đó là hậu quả của sự tan vỡ khối thương mại Xô viết dẫn tới mất thị trường, cản trở sự chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường tự do của nước này. Chính phủ đã giảm chi tiêu, chấm dứt đa số các khoản trợ giá, và đưa ra áp dụng thuế giá trị gia tăng. Việc chính phủ kiên quyết chuyển đổi sang một nền kinh tế thị trường đã dần thiết lập những nền tảng cho một sự phát triển kinh tế lâu dài và bền vững. Hơn 10 năm qua, nền kinh tế Cư-rơ-gư-xtan đã phát triển ổn định và tăng trưởng. Đây là quốc gia có nền sản xuất nông nghiệp chiếm ưu thế với các sản phẩm bông vải, len, thịt gia súc, gia cầm.

Sản phẩm công nghiệp: Máy móc, động cơ điện, vàng, đất hiếm, xi măng, thực phẩm, hàng dệt may, đồ gỗ.

Sản phẩm nông nghiệp: Thuốc lá, bông, khoai tây, hoa quả, các sản phẩm chế biến của ngành chăn nuôi.

Văn hóa: Hành động "Bắt cóc cô dâu" là một nét văn hóa truyền thống có từ lâu đời ở Cư-rơ-gư-xtan. Hành động này được diễn giải như một sự cứu thoát cô dâu khỏi một hôn nhân không mong muốn... Nhưng ngày nay hành động này sẽ bị coi là phạm pháp và bị cấm, bởi lẽ nhìn ở khía cạnh pháp luật thì đó là hành vi bắt cóc phụ nữ.

Cưỡi ngựa cũng là một nét văn hóa truyền thống của người Cư-rơ-gư-xtan. Có rất nhiều trò chơi văn hóa truyền thống và môn thể thao truyền thống liên quan đến cưỡi ngựa... Hình ảnh con ngựa, hay chàng kỵ sỹ dũng mãnh trên lưng ngựa đã trở thành một trong những biểu tượng của văn hóa Cư-rơ-gư-xtan...

Thủ đô: Bis-kếch (Bishkek)

Các thành phố lớn: Jalal Abad, Naryn, Osh...

Đơn vị tiền tệ: Som Cư-rơ-gư-xtan (KGS)

Quốc khánh: 31-8 (1991)

Danh lam thắng cảnh: Thành phố Phrunde, hồ Issyk-Kiun, tháp Buran, thành phố Naryn, v.v..

Quan hệ quốc tế: Tham gia các tổ chức quốc tế AsDB, CIS, EBRD, ECE, ESCAP, FAO, IBRD, ICAO, IFAD, ILO, IMF, Interpol, ITU, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTrO, v.v..

Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam: 04/6/1992

Địa chỉ đại sứ quán hai nước:

Địa chỉ Đại sứ quán Việt Nam tại U-dơ-bê-ki-xtan kiêm nhiệm Cư-rơ-gư-xtan:

Địa chỉ: Rashidov Str.-100, Tashkent, Uzbekistan

Điện thoại: (988-71) 134 4541, 0393

Fax: (988-71) 135 6493

Email: dsqvntas@rol.uz