KẾT LUẬN

HỘI NGHỊ LẦN THỨ TÁM

BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐẢNG KHÓA VIII

Số 04-KL/TW, ngày 11 tháng 11 năm 1999

Về nhiệm vụ kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2000 

-------------------------

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 1999, theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 và Trung ương 6 (lần 1) và Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị, mặc dù gặp phải những khó khăn và thách thức lớn do những yếu kém của bản thân nền kinh tế cũng như những diễn biến phức tạp của tình hình kinh tế thế giới, chúng ta vẫn cố gắng duy trì được tốc độ tăng trưởng khoảng 5%; sản xuất nông nghiệp được mùa tương đối toàn diện; sản xuất công nghiệp trong một số lĩnh vực đạt kết quả khá; tốc độ tăng xuất khẩu vượt dự kiến; giảm được trên 40 vạn hộ đói nghèo; tạo việc làm cho khoảng 1,2 triệu lao động; hạ tốc độ tăng dân số xuống mức 1,58%; các hoạt động giáo dục, khoa học công nghệ, văn hóa - thông tin, y tế, thể thao đều có bước phát triển.

Những thành tựu và tiến bộ đó là kết quả của sự nỗ lực vượt bậc của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta; là nhân tố quan trọng góp phần giữ vững ổn định chính trị - xã hội ở nước ta, là cơ sở quan trọng để chúng ta phấn đấu khắc phục có hiệu quả những mặt yếu kém, vượt qua khó khăn, thách thức, đẩy mạnh hơn nữa sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội năm 2000.

Khó khăn, yếu kém của nền kinh tế nước ta hiện nay là: tốc độ tăng trưởng tiếp tục giảm so với năm trước, chất lượng phát triển, năng lực cạnh tranh và hiệu quả chưa cao. Cơ cấu đầu tư còn những mặt không hợp lý, tốc độ tăng vốn đầu tư toàn xã hội có xu hướng giảm dần, hiệu quả đầu tư từ ngân sách nhà nước còn thấp, nguồn lực trong dân còn lớn nhưng chưa được huy động mạnh mẽ cho đầu tư phát triển; khu vực doanh nghiệp nhà nước chuyển biến chậm, đầu tư nước ngoài giảm; chủ trương kích cầu chưa thực hiện tốt. Văn hóa - xã hội vẫn còn nhiều vấn đề bức xúc, tỷ lệ lao động chưa có và chưa đủ việc làm còn lớn và đang tăng lên, sự phân hóa thu nhập và mức sống còn nhiều bất hợp lý; một số tệ nạn xã hội và tội phạm nguy hiểm chưa giảm; các thành phần kinh tế chưa hăng hái phát triển sản xuất kinh doanh, tâm trạng xã hội có diễn biến phức tạp ở một số vùng, một bộ phận dân cư.

Những yếu kém trên đây có nhiều nguyên nhân, trong đó có phần do những yếu kém cơ bản của nền kinh tế, nhưng nguyên nhân chủ yếu thuộc về những khuyết điểm và bất cập trong cơ chế chính sách vĩ mô, trong sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành từ Trung ương đến cơ sở. Vì vậy, các ngành, các cấp cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, nắm vững và vận dụng sáng tạo các quan điểm, đường lối đổi mới của Đảng, nêu cao tinh thần tự phê bình và phê bình, kiên quyết và kịp thời sửa chữa khuyết điểm và yếu kém, đổi mới và nâng cao hiệu lực tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, khơi dậy và nhân rộng phong trào thi đua yêu nước nhằm tạo cho được bước phát triển mới trong năm 2000.

II

Năm 2000 là năm có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra trong Chiến lược 10 năm (1991 - 2000) và kế hoạch 5 năm (1996 - 2000). So với các mục tiêu mà Đại hội VIII của Đảng đã đề ra cho 5 năm (1996 - 2000), nhiệm vụ của năm 2000 rất nặng nề, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân ta phải nỗ lực phấn đấu cao hơn nữa nhằm mục tiêu: đẩy mạnh phát triển kinh tế với tốc độ cao hơn năm 1999, phấn đấu thực hiện cho được các chỉ tiêu đã đề ra trong Chiến lược 10 năm (1991 - 2000) và kế hoạch 5 năm (1996 – 2000), tạo được chuyển biến mạnh mẽ về nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả của nền kinh tế, về phát triển khoa học, công nghệ, bồi dưỡng nguồn nhân lực và giải quyết những vấn đề xã hội bức xúc; cải thiện đời sống vật chất và văn hóa của các tầng lớp dân cư, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội, tạo đà phát triển bền vững cho 5 năm tiếp theo.

Mục tiêu tổng quát đó đòi hỏi phải tiếp tục bám sát diễn biến thực tiễn đất nước, nhất là thực tiễn ở cơ sở, quán triệt và tổ chức thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Đảng, tạo động lực mới cho sự phát triển thông qua việc cải thiện môi trường kinh tế vĩ mô với cơ chế thật sự giải phóng lực lượng sản xuất, phát huy cao độ mọi nguồn nội lực đi đôi với chủ động mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác kinh tế. Các chủ trương và giải pháp phát triển kinh tế xã hội năm 1999 và năm 2000 đã được nêu rõ trong các Nghị quyết Trung ương 4, Trung ương 6 (lần 1) và Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị. Các cấp ủy đảng, các ngành và các cấp chính quyền, các tổ chức, đoàn thể chính trị - xã hội cần tiếp tục cụ thể hóa và tổ chức thực hiện tốt các chủ trương và giải pháp đó.

Trong tình hình mới, Ban Chấp hành Trung ương nhấn mạnh thêm một số vấn đề sau đây?

1-Trong nông nghiệp

Tiếp tục ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội ở nông thôn, tập trung khắc phục nhanh hậu quả ở các vùng bị thiên tai nặng, nhất là ở miền Trung; đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ sinh học tiên tiến, trước hết là về giống các cây trồng và vật nuôi chủ yếu, phù hợp với đặc điểm từng vùng, chú trọng các giống mới có chất lượng cao, tăng cường và nâng cao hiệu quả hoạt động của công tác khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, khuyến công kết hợp với chính sách hỗ trợ về tín dụng, về giá; tạo thêm điều kiện thuận lợi và có chính sách khuyến khích tất cả các thành phần kinh tế, các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đầu tư phát triển công nghiệp và dịch vụ ở nông thôn, đặc biệt là các cơ sở công nghiệp chế biến sử dụng nguồn nguyên liệu trong nước, công nghệ bảo quản nông sản sau thu hoạch.

Tiếp tục khuyến khích kinh tế hộ nông dân, kinh tế trang trại và các hình thức kinh tế hợp tác trong nông thôn. Tổng kết việc chuyển đổi các hợp tác xã cũ theo Luật hợp tác xã và các hợp tác xã mới thành lập để đúc rút kinh nghiệm và chỉ đạo việc mở rộng. Sắp xếp lại và đổi mới mạnh mẽ các nông, lâm trường và quốc doanh thủy sản theo hướng chủ yếu làm dịch vụ khoa học, kỹ thuật chế biến, tiêu thụ, hỗ trợ có hiệu quả các hộ nông dân, ngư dân, các thành phần kinh tế khác đẩy mạnh sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Đổi mới cơ chế quản lý, phân phối đi đôi với tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra để nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn vốn hỗ trợ vùng nghèo, hộ nghèo; coi trọng công tác vận động quần chúng, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, xây dựng nông thôn mới giàu mạnh, đoàn kết, dân chủ, văn minh.

2- Về công nghiệp và dịch vụ

Soát xét lại định hướng phát triển của từng ngành, từng nhóm sản phẩm và có chính sách hỗ trợ hợp lý đối với những ngành công nghiệp mũi nhọn và các sản phẩm có khả năng cạnh tranh trên thị trường, sử dụng nhiều lao động, nhất là các sản phẩm xuất khẩu quy mô lớn; có chính sách đầu tư và khuyến khích mạnh các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế tự đầu tư đổi mới thiết bị, công nghệ sản xuất sản phẩm mới, chất lượng cao.

Chính phủ cần xử lý đồng bộ các vướng mắc về thủ tục hành chính, về chế độ quản lý tài chính, tài sản doanh nghiệp, điều chỉnh và bố trí kịp thời hợp lý đội ngũ cán bộ chủ chốt, tập trung và ưu tiên đầu tư đổi mới công nghệ cho các doanh nghiệp kinh doanh các mặt hàng có lợi thế cạnh tranh và thị trường tiêu thụ, mở rộng hơn nữa quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp, hỗ trợ thỏa đáng số lao động dôi dư để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chủ trương, giải pháp về sắp xếp lại và đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động các doanh nghiệp nhà nước đã được đề ra trong Nghị quyết Trung ương 4 và Trung ương 6 (lần 1).

3- Về thị trường

Đẩy mạnh xuất khẩu và coi trọng đúng mức thị trường trong nước, có chính sách khuyến khích để tăng sức mua cho nhân dân, nhất là khu vực nông thôn, bảo đảm cân đối giữa sản xuất và chế biến, tiêu thụ hầu hết nông sản hàng hóa cho nông dân; có giải pháp đồng bộ để xử lý tình trạng hàng hóa tồn đọng trong một số ngành công nghiệp; tiếp tục coi trọng và đẩy mạnh công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Tiếp tục khuyến khích và tạo mọi điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp thuộc tất cả các thành phần kinh tế tìm kiếm thị trường và khách hàng, trực tiếp xuất khẩu.

Tuyên truyền sâu rộng để dư luận xã hội và các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp nhà nước ý thức thật sâu sắc về trách nhiệm của người sản xuất, người tiêu dùng, các doanh nghiệp trong việc thực hiện các cam kết với AFTA, lộ trình bỏ hàng rào phi thuế và cắt giảm thuế nhập khẩu, thúc đẩy các doanh nghiệp khẩn trương áp dụng các biện pháp nhằm nâng cao sức cạnh tranh, chống tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào sự bảo hộ và bao cấp của ngân sách nhà nước.

4- Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư theo hướng khuyến khích mạnh đầu tư phát triển toàn xã hội

Đối với nguồn vốn đầu tư của Nhà nước, cần tiếp tục điều chỉnh hợp lý cơ cấu đầu tư và việc phân công, phân cấp tổ chức thực hiện cho địa phương, cơ sở; tăng cường công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra, chống lãng phí, tham nhũng để nâng cao hiệu quả các công trình đầu tư. Tạo điều kiện thuận lợi về đất đai, về mặt bằng sản xuất, về thuế, về nguồn vay, cũng như các thủ tục hành chính khác, để khuyến khích các hộ dân, các thành phần kinh tế đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh.

Khẩn trương giải quyết các khó khăn, vướng mắc đối với các nhà đầu tư nước ngoài đi đôi với việc bổ sung các chính sách khuyến khích các nhà đầu tư tăng cường đầu tư vào Việt Nam, nhất là vào các ngành và lĩnh vực ưu tiên, các vùng nghèo. Mở rộng việc áp dụng hình thức đầu tư BOT. Kịp thời phát hiện và kiên quyết xử lý các cán bộ, công chức nhà nước ở bất kỳ cương vị công tác nào có thái độ và hành động sách nhiễu, gây khó khăn, cản trở đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Các bộ, ngành cần soát xét lại năng lực và phẩm chất của đội ngũ cán bộ, công chức trực tiếp giải quyết các công việc liên quan đến đầu tư và kinh doanh, kiên quyết thay đổi những cán bộ vi phạm hoặc có biểu hiện gây khó khăn, cản trở cho các nhà đầu tư dưới bất kỳ mức độ và hình thức nào.

5- Đẩy mạnh cải cách hệ thống tài chính, tiền tệ nhằm mục tiêu thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả nền kinh tế và ổn định kinh tế vĩ mô.

Cùng với việc triển khai thực hiện các giải pháp cơ bản nhằm đổi mới nền tài chính quốc gia, tài chính doanh nghiệp và cơ chế hoạt động của hệ thống ngân hàng, các tổ chức tín dụng, trước mắt cần khẩn trương nghiên cứu và đề ra các giải pháp khả thi, trong đó lưu ý việc tiếp tục điều chỉnh linh hoạt lãi suất tín dụng vào những thời điểm thích hợp nhằm sớm khắc phục tình trạng giảm giá kéo dài, tình trạng ứ đọng vốn trong các ngân hàng gây tác động xấu đến môi trường sản xuất kinh doanh.

Việc tổ chức triển khai thực hiện các luật thuế mới cần được sơ kết điều chỉnh, chỉ đạo điều hành chặt chẽ, cân nhắc đầy đủ những tác động đến đời sống kinh tế - xã hội và người lao động, bảo đảm tính khả thi và sự công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ của người dân, khuyến khích phát triển sản xuất kinh doanh. Trong năm 2000, cần nghiên cứu chính sách và có bước đi phù hợp để thực hiện việc miễn, giảm thuế nông nghiệp cho nông dân, trước mắt cho các đối tượng chính sách, cho người nghèo, vùng nghèo, vùng núi cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

6- Triển khai thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ cải cách bộ máy, tinh giản biên chế, giải quyết từng bước chính sách tiền lương đã được quyết định tại Hội nghị Trung ương 3 và Hội nghị Trung ương 7 (khoá VIII). Năm 2000 cần tạo cho được bước chuyển biến rõ trong việc xây dựng nền hành chính có hiệu lực và hiệu quả, đội ngũ cán bộ, công chức xã hội chủ nghĩa có năng lực và phẩm chất đạo đức tốt

7- Về một số vấn đề xã hội

Tiếp tục thực hiện các chủ trương và chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 về giáo dục - đào tạo, khoa học công nghệ, kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe nhân dân và Nghị quyết Trung ương 5 về văn hóa. Cụ thể hóa chủ trương xã hội hóa đối với một số hoạt động trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa, thể dục thể thao…

Tiếp tục triển khai các giải pháp đồng bộ về giải quyết việc làm. Tăng vốn đầu tư vào các chương trình kinh tế - xã hội, đồng thời có biện pháp cụ thể huy động các nguồn vật tư trong nước còn năng lực sản xuất hoặc tồn đọng (than, ximăng, sắt thép…) vào việc xây dựng, tu bổ, mở rộng các cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội (giao thông, kênh mương, thủy lợi, đê điều) để thu hút thêm lao động và việc làm.

Năm 2000 bảo đảm nguồn vốn đầu tư cho chương trình xóa đói giảm nghèo tăng hơn năm 1999, tập trung cho 1.700 xã nghèo và một số nơi ở miền Trung vừa bị lũ lụt nặng. Chú trọng việc đào tạo cán bộ quản lý dự án xóa đói, giảm nghèo ở cơ sở.

Tổ chức lại công tác quản lý các chương trình mục tiêu trên địa bàn theo hướng mỗi tỉnh, thành phố chỉ thành lập một ban chỉ đạo các chương trình quốc gia.

Thực hiện phương án tiền lương và chính sách đối với người có công theo đúng tinh thần Nghị quyết Trung ương 7.

Tăng kinh phí và chỉ đạo thường xuyên, liên tục, đồng bộ để tạo điều kiện chuyển biến trong việc thực hiện các chương trình giải quyết việc làm, phòng, chống tội phạm và chống các tệ nạn xã hội như: ma tuý, mại dâm, AIDS.

*

*        *

Ban Chấp hành Trung ương giao cho Ban Cán sự Đảng Chính phủ tiếp thu ý kiến của Trung ương, căn cứ vào tư tưởng chỉ đạo trên đây, hoàn chỉnh các báo cáo trình kỳ họp thứ 6 Quốc hội khoá X, phối hợp với Đảng đoàn Quốc hội xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2000.

Ban Chấp hành Trung ương Đảng kêu gọi đồng bào, đồng chí trong cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài đoàn kết một lòng, phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc vượt qua mọi khó khăn, thử thách, phấn đấu hoàn thành tất các mục tiêu và nhiệm vụ đã đề ra trong kế hoạch năm 2000 và 5 năm 1996 - 2000. 

_____________________

Nguồn: Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đảng Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2015, tập 58, tr.520-529.