BÁO CÁO TIẾP THU, GIẢI TRÌNH CỦA ĐOÀN CHỦ TỊCH ĐẠI HỘI VỀ Ý KIẾN THẢO LUẬN CỦA CÁC ĐẠI BIỂU ĐỐI VỚI CÁC VĂN KIỆN TRÌNH ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU TOÀN QUỐC LẦN THỨ XIII CỦA ĐẢNG

(Do đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương trình bày ngày 30 tháng 01 năm 2021)

Kính thưa Đại hội,

Chiều ngày 26, ngày 27 và sáng ngày 28/01/2021, các đại biểu thảo luận về các văn kiện của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Có 788 lượt ý kiến phát biểu tại đoàn và 36 tham luận tại Hội trường. Đoàn Thư ký của Đại hội đã có báo cáo tổng hợp ý kiến của các đại biểu. Không khí thảo luận sôi nổi, thẳng thắn, dân chủ, có trao đổi, tranh luận.

Hầu hết các ý kiến của đại biểu nhất trí cao với các văn kiện và cho rằng các văn kiện đã được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, kỹ lưỡng, bài bản; kết cấu chặt chẽ, khoa học, có sự đổi mới; nội dung ngắn gọn, súc tích, có tính tổng kết và khái quát cao. Các văn kiện đã tiếp thu nghiêm túc, có chọn lọc các ý kiến của đại hội đảng bộ các cấp, góp ý của các tổ chức và nhân dân, chất lượng tốt, thể hiện rõ các nguyên tắc, kiên định và đổi mới, kế thừa và phát triển, thống nhất giữa lý luận và thực tiễn. Đồng thời, nhiều ý kiến đề nghị bổ sung, hoàn thiện, làm rõ, sâu sắc thêm một số nội dung về đánh giá, nhận định, dự báo, mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ và giải pháp. Một số ý kiến góp ý cụ thể về câu chữ, diễn đạt trong các văn kiện.

Đoàn Chủ tịch trân trọng những ý kiến đóng góp tâm huyết, trí tuệ, trách nhiệm của các đại biểu để hoàn chỉnh văn kiện.

Sau đây, Đoàn Chủ tịch báo cáo tiếp thu và giải trình với Đại hội về một số vấn đề quan trọng các đại biểu đã góp ý đối với các văn kiện như sau:

1. Về chủ đề Đại hội XIII và kết cấu Báo cáo chính trị

Nhiều ý kiến đánh giá cao về chủ đề Đại hội và cho rằng chủ đề Đại hội có sự kế thừa và bổ sung các luận điểm mới phù hợp với yêu cầu thực tiễn, thời đại đặt ra cho đất nước giai đoạn tới; đã bao quát đầy đủ các thành tố và những vấn đề cốt lõi nhất của Đảng và đất nước. Chủ đề Đại hội khơi dậy được khát vọng, quyết tâm phát triển đất nước, phát huy ý chí, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại.

Về kết cấu Báo cáo chính trị, nhiều ý kiến cho rằng, Báo cáo trình bày khoa học, chặt chẽ, mạch lạc theo từng vấn đề dễ hiểu, dễ nhớ, dễ theo dõi, dễ tổ chức thực hiện.

Đoàn Chủ tịch đề nghị Đại hội cho giữ chủ đề và kết cấu của Báo cáo chính trị.

2. Về đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XII

Các ý kiến phát biểu đồng tình cao về tất cả các nội dung đánh giá về các kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XII.

Một số ý kiến đề nghị bổ sung cụ thể, làm rõ hơn cả thành tựu, hạn chế, nguyên nhân khi đánh giá về phát triển kinh tế tư nhân, về vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước; về đổi mới mô hình tăng trưởng; về giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ; về phát triển văn hóa, xã hội, con người; về quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, về quốc phòng, an ninh, đối ngoại; về đại đoàn kết toàn dân tộc; về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị...; về tổ chức quán triệt và thực hiện Nghị quyết, v.v..

Đoàn Chủ tịch xin báo cáo Đại hội như sau:

Các ý kiến góp ý cơ bản là hợp lý, Đoàn Chủ tịch đề nghị Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII sau Đại hội sẽ chỉ đạo các Tiểu ban tiếp thu, hoàn thiện các văn kiện để xuất bản chính thức và chỉ đạo nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến hợp lý để đưa vào chương trình toàn khóa các đề án, kế hoạch và các giải pháp cụ thể trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện.

3. Về quan điểm chỉ đạo

Hầu hết ý kiến nhất trí với 5 quan điểm chỉ đạo đã nêu trong Báo cáo chính trị. Có ý kiến đề nghị bổ sung quan điểm “phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo vệ môi trường là trung tâm”, hoặc “bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại là trọng yếu, thường xuyên”.

Đoàn Chủ tịch có ý kiến như sau:

Trong các văn kiện trình Đại hội, vấn đề môi trường, đối ngoại đã được nhấn mạnh, nêu rõ trong định hướng và nhiệm vụ trọng tâm, Đoàn Chủ tịch đề nghị Đại hội cho giữ như trong Báo cáo chính trị là: "Tiếp tục phát triển nhanh và bền vững đất nước, trong đó phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên".

4. Về định hướng phát triển và các nhiệm vụ cụ thể 5 năm 2021 - 2025

4.1. Một số ý kiến băn khoăn về vai trò của thành phần kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế hợp tác và kinh tế tư nhân trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, khi kinh tế tư nhân đang phát triển mạnh.

Đoàn Chủ tịch có ý kiến như sau:

Về vai trò các thành phần kinh tế: Cụ thể hóa Cương lĩnh (bổ sung, phát triển năm 2011), kế thừa Đại hội XI và Đại hội XII, Báo cáo chính trị trình Đại hội XIII xác định: Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, trong đó: Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo; kinh tế tập thể, kinh tế hợp tác không ngừng được củng cố, phát triển. Kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng; kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được khuyến khích phát triển phù hợp với chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Xác định như trên là chính xác, phù hợp. Đoàn Chủ tịch đề nghị Đại hội cho giữ như trong Báo cáo chính trị.

4.2. Về ý kiến đề nghị làm rõ quy mô nền kinh tế năm 2020 là 271,2 tỉ USD hay 343,6 tỉ USD:

Đoàn Chủ tịch xin báo cáo như sau: Quy mô GDP năm 2020 theo cách tính cũ là 271,2 tỉ USD. Trên cơ sở báo cáo của Tổng cục Thống kê và các bộ, cơ quan chức năng với sự hỗ trợ kỹ thuật của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), quy mô GDP thực tế được đánh giá lại là 343,6 tỉ USD. Số liệu đánh giá lại này được sử dụng để xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, bảo đảm phản ánh sát hơn tình hình thực tiễn và đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước.

4.3. Có ý kiến cho rằng, tăng trưởng GDP bình quân 6,5 - 7% là khó có thể đạt được; nhưng cũng có ý kiến cho là thấp, đề nghị mức cao hơn, từ 7 - 7,5% để tạo động lực cho đổi mới. Có ý kiến cho rằng, GDP bình quân đầu người đến năm 2025 là 4.700 - 5.000 USD như trong Báo cáo là cao và cần tính toán lại số liệu.

Đoàn Chủ tịch xin giải trình như sau: Trong quá trình xây dựng Báo cáo, Bộ Chính trị đã chỉ đạo các Tiểu ban, các cơ quan chức năng nghiên cứu, đánh giá đầy đủ các yếu tố tác động, phân tích bối cảnh tình hình quốc tế, trong nước, nhất là những khó khăn, thách thức, đặc biệt là tác động của đại dịch Covid-19 và định hướng chiến lược phát triển đất nước trong dài hạn; trên cơ sở đó đã xác định mức tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021 - 2025 là 6,5 - 7%. Đây là mức tăng trưởng khả thi trong bối cảnh mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhưng chúng ta có những thuận lợi, thời cơ, tận dụng cơ hội kiểm soát tốt dịch bệnh để tăng cường huy động các nguồn lực, thu hút đầu tư và có các cơ chế, chính sách, giải pháp tạo đột phá phát triển các lĩnh vực. Trường hợp thuận lợi, chúng ta phấn đấu đạt mức tăng trưởng cao hơn để sớm hiện thực hóa mục tiêu đề ra là vượt qua mức thu nhập trung bình thấp, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước trong khu vực và trên thế giới.

Mặt khác, số liệu GDP bình quân đầu người 2.779 USD của năm 2020 được tính toán dựa trên GDP chưa được đánh giá lại. Như đã nêu trên, chúng ta sử dụng số liệu đánh giá lại thì GDP bình quân đầu người năm 2020 là 3.521 USD. Với số liệu này và tốc độ tăng trưởng bình quân 6,5 - 7% thì GDP bình quân đầu người năm 2025 khoảng 4.700 - 5.000 USD là khả thi.

4.4. Một số ý kiến đề nghị cần tiếp tục rà soát, tập trung khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong thu hồi đất, đền bù giải phóng mặt bằng; cần phân cấp mạnh hơn cho địa phương; rà soát lại diện tích đất trồng lúa để bảo đảm an ninh lương thực, phần còn lại cho chuyển mục đích sử dụng để phát triển kinh tế. Có ý kiến cho rằng, cần xây dựng doanh nghiệp đầu tàu, tầm cỡ khu vực, thế giới trong một số lĩnh vực quan trọng như cơ khí, hóa chất, công nghệ thông tin, công nghệ số, quốc phòng...; tăng cường kiểm tra, giám sát để bảo đảm chất lượng giáo dục đại học; quy hoạch lại mạng lưới các trường sư phạm, trường y một cách hợp lý; tái cấu trúc các chương trình, nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo chuỗi giá trị của sản phẩm; tập trung phát triển sản phẩm quốc gia dựa vào công nghệ mới, công nghệ cao; xây dựng hành lang pháp lý rõ ràng, thuận lợi để khuyến khích hợp tác công - tư trong lĩnh vực y tế, quản lý và sử dụng hiệu quả nước ngầm, tránh tình trạng khai thác tràn lan, kém hiệu quả, gây sụt lún; nghiên cứu toàn diện tác động của biến đổi khí hậu cả nước, nhất là vùng đồng bằng sông Cửu Long...

Các vấn đề nêu trên là xác đáng và đã được đề cập khái quát trong báo cáo kinh tế - xã hội. Đoàn Chủ tịch xin tiếp thu và chỉ đạo Tiểu ban Kinh tế - Xã hội bổ sung, hoàn thiện các nội dung liên quan trong Báo cáo và đề nghị các cấp, các ngành lưu ý trong triển khai thực hiện, đưa Nghị quyết Đại hội vào thực tiễn đời sống, xã hội.

5. Về Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030

- Đa số ý kiến của Đại hội đồng tình và thống nhất cao với các nội dung về bối cảnh, quan điểm, mục tiêu, các đột phá chiến lược và phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đề ra trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030.

- Một số ý kiến đề nghị cần hoàn thiện thể chế về quy hoạch, kế hoạch, chiến lược phát triển vùng và bố trí nguồn lực nhằm phát huy lợi thế vùng; cần có cơ chế, chính sách tạo đột phá huy động các nguồn lực xã hội hóa, phát triển mạnh thị trường khoa học và công nghệ; quy hoạch, sắp xếp lại các trường đại học, cao đẳng; chuyển đổi trường đại học công lập kém hiệu quả sang mô hình hợp tác công - tư; ưu tiên chuyển đổi kinh tế số đối với một số ngành, lĩnh vực đã có điều kiện, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa.

- Một số ý kiến đề nghị quan tâm hơn đến vùng đồng bằng sông Cửu Long; vùng biên giới, vùng miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nghiên cứu toàn diện tác động của biến đổi khí hậu đến cả nước, nhất là đồng bằng sông Cửu Long, đẩy mạnh đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông, nhất là đường cao tốc cho vùng Tây Nguyên; đẩy mạnh đầu tư và ứng dụng khoa học và công nghệ trong nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh lưỡng dụng.

- Một số ý kiến cho rằng, cần nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề an ninh mạng; xây dựng cơ chế hỗ trợ việc thực thi chính sách và khuyến khích sự tham gia của người dân, doanh nghiệp vào quá trình hoạch định chiến lược, chính sách…

Các ý kiến nêu trên là xác đáng và đã được thể hiện ở các mức độ khác nhau trong Báo cáo. Đoàn Chủ tịch xin tiếp thu và chỉ đạo Tiểu ban Kinh tế - Xã hội rà soát, bổ sung và hoàn thiện Chiến lược.

8. Về Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ Đại hội XII và phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp nhiệm kỳ Đại hội XIII

Hầu hết các ý kiến phát biểu đều nhất trí cao với Báo cáo và cho rằng Báo cáo được chuẩn bị nghiêm túc, công phu, kỹ lưỡng, khoa học, có nhiều điểm mới. Báo cáo phản ánh sát thực tế, đã làm nổi bật những kết quả của công tác xây dựng Đảng trong nhiệm kỳ, đồng thời thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, khuyết điểm và nguyên nhân. Bên cạnh đó, có một số ý kiến đóng góp làm sâu sắc, nổi bật hơn những kết quả đạt được và đề nghị bổ sung một số nội dung trong nhiệm vụ, giải pháp của công tác xây dựng Đảng nhiệm kỳ Đại hội XIII. Đoàn Chủ tịch xin tiếp thu tối đa các ý kiến xác đáng để chỉ đạo Tiểu ban Điều lệ Đảng hoàn thiện Báo cáo.

7. Về tổng kết thi hành Điều lệ Đảng nhiệm kỳ Đại hội XII

Hầu hết các ý kiến đều cho rằng, nội dung các quy định của Điều lệ Đảng cơ bản phù hợp với tình hình thực tế và thống nhất đề nghị Đại hội XIII giữ nguyên Điều lệ Đảng hiện hành (không bổ sung, sửa đổi); giao Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII chỉ đạo nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến của Đại hội để điều chỉnh những vướng mắc, bất cập thông qua các quy định, hướng dẫn của Trung ương về thi hành Điều lệ Đảng.

Đoàn Chủ tịch xin được tiếp thu ý kiến của các đại biểu để đưa vào Nghị quyết của Đại hội.

8. Về Báo cáo kiểm điểm số lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII

- Các ý kiến phát biểu đều khẳng định, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XII nêu cao trách nhiệm, đoàn kết và gương mẫu; đề cao tính tập thể, nguyên tắc tổ chức, kỷ luật đảng trong xây dựng chủ trương, đường lối và các quyết sách hệ trọng của Đảng. Đặc điểm nổi bật nhiệm kỳ này là lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện hơn, có trọng tâm, trọng điểm, dành nhiều thời gian xử lý các vấn đề lớn, đã ban hành được nhiều nghị quyết, chỉ thị về kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, xây dựng Đảng, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Trong sinh hoạt của Trung ương thể hiện sự tin tưởng, phấn khởi và tích cực tham gia ý kiến vào các quyết định; công tác cán bộ thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ và đồng thuận cao. Điều này thể hiện rõ vai trò hạt nhân đoàn kết của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đặc biệt là đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước.

Đoàn Chủ tịch xin được tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý hợp lý của đại biểu, đề nghị Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII chỉ đạo làm rõ, sâu sắc hơn những ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm; chỉ đạo việc rà soát, xem xét kỹ lưỡng từng vấn đề, nhất là vấn đề liên quan đến kế hoạch triển khai Nghị quyết cho sát, đúng thực tế, kể cả về câu chữ, văn phong và cách diễn đạt của Báo cáo kiểm điểm.

- Có ý kiến cho rằng, khâu tổ chức thực hiện nghị quyết của Đảng còn là khâu yếu, chưa thực sự phù hợp với thực tiễn.

Đoàn Chủ tịch xin báo cáo như sau: Đây là khuyết điểm đã kéo dài trong nhiều nhiệm kỳ, trong Báo cáo cũng đã đề cập đến vấn đề này. Trong nhiệm kỳ này, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư cũng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục, nên việc triển khai thực hiện nghị quyết đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, so với yêu cầu đề ra, việc tổ chức thực hiện nghị quyết vẫn còn là khâu yếu, vẫn cần phải tiếp tục chỉ đạo khắc phục trong nhiệm kỳ tới.

Tiếp thu ý kiến Đại hội, Đoàn Chủ tịch đề nghị Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khóa XIII tập trung chỉ đạo việc đổi mới khâu tổ chức thực hiện nghị quyết, sớm có kế hoạch cụ thể hóa, thể chế hóa, tăng cường kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện bảo đảm sự kịp thời, đồng bộ, sớm đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống.

*

*     *

Trên đây là nội dung tiếp thu, giải trình của Đoàn Chủ tịch về các ý kiến của các đại biểu góp ý vào các văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, xin kính trình Đại hội.

ĐOÀN CHỦ TỊCH